Özet:
Bu araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin, okul yönetimine katılmaları konusunda, okul öncesi öğretmenlerinin ve okul yöneticilerinin görüş ve önerilerini incelemektir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.
Araştırmanın çalışma grubu, İstanbul Çekmeköy’de resmi ilkokullarda görev yapan 25 okul yöneticisi ve 30 okul öncesi öğretmenidir.
Araştırmaya katılan öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşleri, gönüllülük esasına göre yarı yapılandırılmış görüşme formu yardımıyla elde edilmiştir. Görüşme formu geliştirilirken pilot uygulama yapılmıştır. 25 açık uçlu sorudan oluşan taslak görüşme formu 10 öğretmene, 12 açık uçlu sorudan oluşan taslak görüşme formu da 10 okul yöneticisine uygulanmıştır. Pilot uygulama sonucu elde edilen bu verilerin sonuçları incelenerek araştırmanın amacına uygun 10 soruluk bir görüşme formu yeniden hazırlanmış ve 55 katılımcıya uygulanmıştır.
Yapılan inceleme sonucunda, ilkokullarda çalışan okul öncesi öğretmenlerinin, okul yönetimine katılımlarının yetersiz olduğu görülmüştür. Okullarda geleneksel yönetim anlayışının var olması, yönetime katılım bilincinin içselleştirilmemesi, okul öncesi öğretmenlerinin yönetime katılmasını engelleyen faktörlerdendir. Okul öncesi öğretmenlerine tanınan yetkilerin kısıtlı olması, okul öncesi öğretmenlerinin teneffüs imkânlarının olmaması, yönetime katılmayı kısıtlayan durumlardır. Okul öncesi eğitimin ücretli olmasından dolayı okullarda okul öncesi eğitim kademesi para kaynağı olarak görülmektedir. Okul yöneticilerinin okul öncesi eğitimi hakkındaki olumsuz algıları, okul öncesi eğitimine oyun, okul öncesi öğretmenine ise bakıcı olarak bakmalarına neden olmaktadır.
Okul öncesi eğitim kademesi ve okul öncesi öğretmenleri okulun önemli bir bileşenidir. Araştırma bulgularına göre, demokratik, çağdaş, güven verici, etik ilkeleri benimsemiş, insan haklarını koruyan ve insana değer veren yönetim anlayışının ve insan ilişkilerinin var olduğu okul yönetimlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca, İlkokulların yönetim kadrosunda okul öncesi eğitim alanından mezun öğretmenlerin olması gerektiği ortaya çıkmaktadır.
Araştırma bulgularına göre, okul öncesi öğretmenlerinin okul yönetimine katılımları tevsik edilerek yetki alanları genişletilmeli, öğretmenlerin yetkisini genişletecek değişiklikler yapılabilmelidir. Ayrıca, okul öncesi öğretmenlerinin kariyer gelişimleri desteklenmeli, yüksek lisans yapmaları konusunda öğretmenler özendirilmelidir.
Yönetime katılma konusunda okul öncesi öğretmenlerine fırsatlar sunulması, yönetici ve öğretmenlere hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimler verilmesi yararlı olabilir.
