ASPERGİLLOZ ETKENLERİNDE AZOL DİRENCİNİN GRADİENT TEST VE AGAR PLAK YÖNTEMLERİYLE ARAŞTIRILMASI

Abstract

Amaç: İnvaziv fungal enfeksiyonlar özellikle immün sistemi baskılanmış hastalarda morbidite ve mortalite açısından ciddi bir tehdittir. En sık izole edilen etkenler Aspergillus cinsi mantarlar olup, tedavide ilk tercih azollere duyarlılık azalmaktadır. Çalışmamızda, Aspergillus spp. türlerinde azol direncinin belirlenmesinde agar plak tarama yönteminin hızlı, kolay ve pratik bir yöntem olarak kullanımının araştırılması amaçlanmıştır. Yöntemler: Çalışmamız; çeşitli klinik örneklerden üretilen 125 Aspergillus spp. izolatıyla yürütülmüştür. Aspergillus spp. izolatları konvansiyonel yöntemlerle tür tanımı yapılarak, gradient test ve agar plak tarama yöntemiyle azol direnci belirlenmiştir. Dirençli izolatlarda broth mikrodilüsyon yöntemi uygulanmış, cyp51A geninde CypA-L98H ve CypA-M220 mutasyonları araştırılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda 55 A.fumigatus(%44), 42 A.flavus(%33,6), 6 A.terreus(%5), 4 A.niger(%3), 18 Aspergillus spp.(%14) tanımlanmıştır. Gradient test yöntemiyle; A.fumigatus izolatlarından 1’inde(%1,8) VOR, POS’e, 3’ünde(%5,45) ITR’e direnç saptanmıştır. A.terreus izolatlarından 1’inde(%16,7) VOR-MİK 1µg/ml, A.niger izolatlarından 1’inde(%25) ITR-MİK 2µg/ml, Aspergillus spp. izolatlarından 1’inde(%5,6) ITR-MİK 4µg/ml, 2’sinde(%11) VOR-MİK ve POS-MİK sırasıyla 1,5µg/ml, >32µg/ml ve 0,5µg/ml, 8µg/ml saptanmıştır. Agar plak yöntemiyle; A.fumigatus izolatlarından 1’inde(%1,8) VOR, ITR, POS’e, A.terreus izolatlarından 1’inde(%16,7) VOR’e, A.niger izolatlarından 1’inde(%25) ITR’e, Aspergillus spp. izolatlarından 2’sinde(%11) VOR, POS’e, 1’inde(%5,6) ITR’e direnç saptanmıştır. Duyarlılık ve özgüllük A. fumigatus türlerinde VOR ve POS için %100, ITR için sırasıyla %33,3 ve %100, A. flavus vi türlerinde ITR için %100, A. terreus türlerinde ITR ve POS için %100 saptanmıştır. Gradient test ve/veya agar plak tarama yöntemiyle direnç saptanan 7 izolatta broth mikrodilüsyon yöntemiyle; 1 A.fumigatus ITR, VOR, POS’e dirençli, 2 A.fumigatus ITR’e dirençli, 1 A.terreus izolatında ITR ve VOR MİK 1µg/ml ve 0,5µg/ml, 1 A.niger ITR MİK 4µg/ml, 2 Aspergillus spp. ITR, VOR, POS MİK sırasıyla 2µg/ml ve 8µg/ml, 8µg/ml ve >32µg/ml, 0,5µg/ml ve 4µg/ml saptanmıştır. Bu izolatlardan 5’inde CypA-L98H, 6’sında CypA-M220 mutasyonları belirlenmiş, 1’inde mutasyon saptanmamıştır. Direnç saptanmayan 1 izolatta CypA-L98H ve CypA-M220 mutasyonları belirlenmiştir. Sonuçlar: Aspergilloz tedavisinde hızlı antifungal duyarlılık tarama testlerine ihtiyaç artmaktadır. Çalışmamızda agar plak yönteminin duyarlılığı A.fumigatus ITR için %33,3 saptanmış olsa da, diğer türlerde ITR, VOR, POS için duyarlılığı ve özgüllüğü %100 belirlenmiştir. A.fumigatus için saptanan düşük duyarlılık değeri, agar plak ilaç konsantrasyonlarının EUCAST rehberlerinin son düzenlemeleriyle uyumlu olarak güncellenmesi gerektiğini göstermiştir. Çalışmamızda saptanan CypA-L98H ve CypA-M220 mutasyonları, ülkemizde azol direnciyle ilişkili mutasyonların farklı bölgelerdeki dağılımlarının araştırılması gerektiğini düşündürmüştür. Sonuç olarak; azol direncinin saptanması için kolayca uygulanabilen agar plak yönteminin rutin kullanımda hızlı ve pratik bir yöntem olması ile hem etkili tedavi stratejilerinin belirlenmesine, hem de epidemiyolojik verilerin oluşmasına katkı sağlayabileceği düşünülmüştür.