Özet:
Sağlık çalışanlarının sürekli empati yaparak bakım vermesi, tedavi yapması
ve buna uzun süre devam etmesi bir süre sonra çalışanlarda merhamet yorgunluğuna
neden olmaktadır. Merhamet yorgunluğu yaşayan çalışanlar zamanla tükenmişlik
hissi yaşayabilir, moral ve motivasyonları düşüp heyecanlarını kaybedebilir sonuçta
örgüte olan bağlılıklarını kaybedebilirler. Bu çalışmada kimsesiz, yaşlı ve engelli
olan dezavantajlı bireylere her türlü bakım hizmeti veren sağlık çalışanlarındaki
merhamet yorgunluğunun örgütsel vatandaşlık davranışına olan etkisi araştırılmak
istenmiştir. Amacı; merhamet yorgunluğu örgütsel vatandaşlığa olumsuz etki
ediyorsa bununla ilgili tespitleri yapmak ve gereken önlemleri almaktır. Çalışmanın
örneklemi Darülaceze Başkanlığı’nda çalışan doktor, hemşire, teknik personel,
sosyal hizmet görevlileri ve hasta bakıcılardan oluşan 166 sağlık çalışanından
oluşmaktadır. Katılımcılara demografik bilgiler, merhamet yorgunluğu ölçeği ve
örgütsel vatandaşlık ölçeği olmak üzere üç bölümden oluşan anket uygulanmıştır.
Anket sonuçlarının analizi IBM SPSS Statistics 25.0 sürümü ile yapılmıştır.
Çalışmanın anlamlılık düzeyi α = 0.05 olarak alınmıştır. Öncelikle, anketteki
demografik bilgi soruları, daha sonra ise diğer iki anketteki ölçekler için cevap sıklık
(frekans ) dağılımı verilmiştir. SPSS programının içinde bulunan Kolmogorov Simirnov ve Shapiro-Wilk normal dağılım testi uygulanmıştır. Maddelerin
oluşturduğu boyutlar normal dağılmadığı için (p<0.05), non-parametrik
yöntemlerden olan Mann-Whitney-U testi ile Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır.
İlişkilerin belirlenmesi için Kendall’s tau-b ilişki analizi ve regresyon modeli
kullanılmıştır. Veriler doğrultusunda merhametliğin alt boyutlarından umursamazlık,
bağlantısızlık ve ilişki kesme algılarının örgütsel vatandaşlık üzerine olumsuz etki
ettiği; ancak sevecenlik, paylaşımların bilincinde olma, bilinçli farkındalık gibi
algıların örgütsel vatandaşlık üzerine daha fazla olumlu etki ettiği görülmüştür.
ix
Çalışmamızın sonucunda merhamet yorgunluğunun örgütsel vatandaşlık üzerinde
olumlu etki ettiği sonucu çıkmıştır.
