KADIN DOSTU KENTLER PROJESĠ VE BURSA ÖRNEĞĠ

Abstract

Kent, içerisinde belirli bir nüfus büyüklüğüne ulaĢmıĢ, insan-mekan iliĢkilerinde belirli bir sistemin sağlandığı, geliĢmiĢ ağlara sahip çoğunlukla tarım dıĢı üretimin egemen olduğu mekanlara verilen addır. Kentin farklı zamanlarda farklı disiplinler tarafından tanımlarını çoğaltmak mümkündür. Nitekim 1989 yılında Berlin Duvarı‟nın yıkılması ve ideolojiler dünyasının yok olması ile kent algısı da değiĢmiĢtir. Bu tarihten itibaren liberalliğin ön planda tutulduğu büyük ölçekli yönetim tarzı yerine yerel düzeyde yönetimin esas alındığı küçük ölçekli idareler benimsenmiĢtir. Hatta 20. yüzyıla gelindiğinde yerelin yerelleĢmesi dediğimiz subsidiarity ilkesi popülerlik kazanmıĢtır. Artık kent yönetimi, yöneten yönetilen arasında yatay hiyerarĢinin esas alındığı; yönetimin halkın isteklerine doğrudan cevap verebildiği ya da halkın yönetimi doğrudan denetleyebildiği; yerel demokrasi, yerel katılımın ön plana çıktığı bir dönem baĢlamıĢtır. 1789 Fransız Ġhtilali, Amerika ve Ġngiltere Bağımsızlık Bildirgeleri ile yayılan özgürlük, eĢitlik, adalet kavramlarının egemen söylemi, iĢçi ve siyah vatandaĢların hak arayıĢları kadınların ilham kaynağı olmuĢtur. Kadınlar gördükleri eĢitsiz muamele karĢısında yüzyıllar boyu mücadele etmiĢ, bu doğrultuda birçok bedel ödemiĢtir. Batıda üç dönemde ele aldığımız bu kadın hareketleri Türkiye‟de de Osmanlı döneminden baĢlayarak günümüze kadar varlığını sürdürmektedir. Bugün bile evrimini tamamlayamamıĢ kadın hareketlerinin amacı kadın ve erkeğin ekonomik, siyasal, toplumsal sunulan tüm imkanlardan eĢit olarak ve hakkaniyet içinde faydalanabilmesidir. Kadınların karar mekanizmalarını eĢit olarak kullanabilmesi önemli bir toplumsal gerekliliktir. Bu doğrultuda madalyonun bir yüzünü kadınların karar alma süreçlerinde etkili bir Ģekilde rol alması oluĢtururken; ikinci yüzünü ise kararlar alınırken kadın erkek eĢitliğine odaklı bakıĢ açısının yerleĢtirilmesi meydana getirmektedir. ÇalıĢmamız, kadınların temsil gücünün arttırılması için neler yapılabilir sorusu doğrultusunda Kadın Dostu Kentler Projesi‟nin Bursa örneğinden yola çıkarak cevaplar aramaktadır. Kadınların, eğitim, istihdam, sağlık, sosyal hizmetler gibi konularda, Ģiddete maruz kaldıklarında ya da hakları ihlal edildiğinde kolayca ulaĢabilecekleri ve kendilerini savunabilecekleri yerel mekanizmaların oluĢturulması, bu mekanizmaların karar alma, uygulama, denetleme tüm süreçlerine ve kentin bütün sunduklarından kadın, erkek tüm insanların eĢit bir Ģekilde katılması için yapılanlar ve yapılabilecekler tartıĢılacaktır. Bütün bunların doğrultusunda bu çalıĢmanın amacı, kentin sunduğu her türlü imkandan kadın ve erkeğin eĢit olarak faydalanması ana düĢüncesi etrafında kadınların da yerel yönetim mekanizmalarında aktif rol almasının gerektiğini vurgulamaktadır. Amacımıza paralel olarak kentlerin cinsiyetsizleĢtirilmesi yolunda Kadın Dostu Kentler Projesi ve Bursa örneği ele alınarak somut bir gerçeklik ortaya koyulmak istenmektedir. ÇalıĢmamızın birinci bölümünde kent, yerel yönetim, kadın ve kadın erkek eĢitliği kavramına genel bir çerçeve çizerek, uluslararası metinlerde kadın kavramının yer x alıĢ biçimine değinerek bu çerçeve desteklenmiĢtir. Ġkinci bölümde ise dünyada ve Türkiye‟de feminizmin tarihsel süreç içerisinde ilerleyiĢi ele alınmıĢtır. Son bölümümüz olan çalıĢmamızın baĢlığında da yer verdiğimiz üçüncü kısımda Kadın Dostu Kentler Projesi ve Bursa Örneği‟ne yer verilerek proje doğrultusunda yerel düzeyde yapılan uygulamalar ve yapılabilecekler tartışışmıştır