Özet:
Amaç: Üniversite öğrencilerinde mevsimsel değişimlerin duygusal iştah, yeme tutumu üzerine etkisinin incelenmesi ve bunların beden kitle indeksi ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Materyal Metod: Bu çalışmada İstanbul Aydın Üniversitesi’nde öğrenim gören 502 lisans öğrencisine gönüllü olarak 21 soruluk anket, duygusal iştah anketi, yeme tutum testi-40 ve mevsimsel gidiş değerlendirme formu uygulanmıştır. Verilerin analizi için SPSS 22.0 programı kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan 502 öğrencinin yaş ortalaması; 20,29 yıl olup, %40,4’ü erkek, %59,6’sı kadındır. En fazla atlanan öğün; öğle öğünüdür ve kadın öğrenciler %47,0 ile en fazla öğün atlayan gruptur. Öğrencilerin %19,9’u BKİ bakımından zayıf, %63,6’sı normal, %13,9’u hafif şişman ve %2,6’sı obezdir. Cinsiyete göre BKİ sınıfları karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır (p=0,000<0,05). Kadınların zayıflık oranları erkeklerle karşılaştırıldığında oldukça yüksek olduğu görülmektedir. Mevsimsellik ile BKİ arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (p=0,007<0,05) ve mevsimselliğin BKİ üzerine etkisi %2,4 değerindedir. Hava koşulları boyutundan alınan puan ile BKİ arasındaki ilişki incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı ilişkinin olmadığı görülmüştür (p=0,940>0,05). Bu durumda; hava koşulları ile BKİ arasında ilişki yoktur. Kötü havalar alt boyutundan alınan puan ile BKİ arasındaki ilişki incelendiğinde istatistiksel olarak anlamlı ilişkinin olmadığı görülmüştür (p=0,068>0,05). Bu durumda; kötü hava koşulları ile BKİ arasında ilişki yoktur. İyi havalar alt boyutundan alınan puan ile BKİ arasındaki ilişki incelendiğinde düşük düzeyde negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır (p=0,003<0,05). İyi hava koşullarında BKİ düzeyleri az da olsa azalmaktadır. Öğrenciler olumlu ve olumsuz duygu ve durumlarda daha az yeme eğilimi göstermektedirler ve yemek
viii
yemeleri en fazla olumlu duygu içerisindeyken azalmaktadır. Öğrencilerin %28,9’u yeme bozukluğuna yatkındır. Öğrencilerin %42,8 ile en çok kilo aldıkları ve %39,2 ile en çok yemek yedikleri aylar, kış aylarıdır. Öğrencilerin %51,0 ile en çok kilo verdikleri ve %48,2 ile en az yedikleri aylar, yaz aylarıdır. İyi havaların duygusal iştahı %2,3 değerinde azaltıcı, kötü havaların duygusal iştahı %1,6 değerinde artırıcı etkisi vardır. İyi hava koşulları yeme tutumunu %8,3 azaltıcı, kötü hava koşulları yeme tutumunu % 3,3 artırıcı etki göstermektedir.
Sonuç: İyi havalarda BKİ düzeyleri az da olsa azalmaktadır. Mevsimsel değişimin duygusal iştah ve yeme tutumu arasında bir ilişkisi saptanmıştır. Bireyler yaz aylarında ve iyi hava koşullarında daha az yemeye yatkındırlar.
