Abstract:
Kentsel alanlarda gelişen teknoloji ve hızlı kentleşme süreciyle birlikte kente
kimlik kazandıran kent mobilyaları insanların ihtiyaçlarını karşılamaktadır.
Sosyalleşme, dinlenme ve buluşma gibi ihtiyaçları karşılamaya olanak sağlayan bu
donatılardan biri de oturma elemanlarıdır. Özellikle hızlı şehirleşme ve kırsaldan
şehre göç ile birlikte meydanlar, parklar, alışveriş merkezleri gibi açık alanlarda
oturma mobilyalarının önemi her geçen gün daha da artmaktadır. Oturma elemanları
insan ergonomisine uygun, konforlu, doğru tasarım kriterleriyle tasarlanmalı ve
kullanıcı beklentisini karşılamalıdır.
Bu araştırmanın amacı, iki alışveriş merkezi örneği üzerinden kamusal
mekânlarda oturma mobilyalarının tasarım ve kullanım kalitesinin artılmasına
yönelik kriterlerin ortaya konmasıdır. Bu araştırma kapsamında; birinci bölümde
çalışmanın amacı ve kapsamı ele alınmıştır. İkinci bölümde kamusal mekân türleri,
alışveriş merkezlerinin açık alanları, kentsel mekânlarda oturma davranışı, oturma
elemanlarının dış mekânlarda kullanım tarihi, oturma elemanlarının önemi ele
alınmış ve oturma elemanlarının tasarım kriterleri belirlenmiştir.
Üçüncü bölümde yer seçimi, işlevine uygunluk, ergonomi, malzeme ve konfor
kriterlerine göre oturma elemanları tasarımı için bir kontrol listesi oluşturulmuştur.
Biri üst gelir grubuna, diğeri üst-orta gelir grubuna yönelik olan iki alışveriş
merkezindeki oturma elemanları; yerinde tespit, fotoğraflama, gözlem ve ölçüm
yöntemleriyle incelenmiştir.
Dördüncü bölümde oturma elemanlarının tasarım kriterlerini içeren kontrol
listesi Zorlu Center AVM ve Margi Outlet AVM örneğinde incelenmiştir. Elde
edilen veriler doğrultusunda oturma elemanlarının tasarım kriterleri tartışılmıştır.
Son bölümde ise yapılan araştırmadan çıkarılan sonuçlar ve öneriler yer
almıştır. Özellikle kullanıcı konforuna yanıt veren ideal dış mekân oturma alanlarının
vi
tasarımında; işlevine uygunluk, sosyal konfor ve güvenlik konularına daha fazla
dikkat edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
