ERGENLİK DÖNEMİNDE AİLENİN AKADEMİK TUTUM0UNUN BAŞARIYA ETKİSİNDE ÖĞRENME SORUMLULUĞUNUN ARACILIK ETKİSİ

Abstract

Toplum içerisinde en küçük birim olarak kabul edilen aile unsurunun kişinin yaşamında edindiği yer ve önem çok büyüktür. Kişiyi pek çok konuda etkileyen aile, kişinin eğitim hayatındaki ilk basamaktır. Eğitim ve öğretim etkinliklerinin bir plan dahilinde yürütüldüğü kuruluş olan okuldan önce ve en az okul kadar tesiri olan ilk kurum ailedir. Ek olarak ailenin sahip olduğu eğitim durumu, ekonomik gücü, yer aldığı çevre ve benzeri unsurlar öğrencilerin akademik başarısına da etki etmektedir. Öğrenme sorumluluğu ise kişinin kendi hedefleri ve kendi öğrenme süreci ile ilgili gerekenleri üstlenmesidir. Bu kavram da aile içerisinde çeşitli tutumlar ile birlikte şekillenmektedir. Bu unsurlar öğrencilerin başarısına etki etmekte ve bu başarısızlık durumunu engellemek için yarar sağlamaktadır. Bu çalışma, eğitime yansıyacak pek çok olgunun oluştuğu aile yapısı içinde gösterilen akademik tutumların başarıya olan etkisinde öğrenme sorumluluğu gibi bir kavramın aracılık etkisini konu almıştır. Araştırmada amaç, ailenin akademik tutumu ile birlikte çeşitli (yaş, cinsiyet, sınıf, kardeş sayısı, anne baba eğitim seviyesi, gelir durumu, evdeki oda durumu vb.) gibi değişkenlerin de dikkate alınarak başarıya etkisinde öğrenme sorumluluğunun aracılık etkisini saptamaktır. Araştırma İstanbul ili, Esenyurt İlçesi içerisinde bulunan Ali Kul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi 9, 10 ,11 ve 12. sınıf öğrencilerini kapsayacak şekilde tarama modeli kullanılarak anket yöntemi tercih edilmiştir. Anket yöntemi ile 915 kişiye ulaşılmıştır. Araştırmada Ebeveyn Akademik Başarı Baskısı ve Desteği (EABBD) ölçeği, Öğrenme Sorumluluğu (ÖSO-II) ölçeği ve Performans Başarısızlık Değerlendirme Envanteri kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde IBM SPSS 24.0 vi ve AMOS 23.0 paket programları dikkate alınmıştır. Boyutların arasındaki ilişkilerin belirlenme noktasında “Yapısal Eşitlik Modeli (YEM)” yapı geçerliliğinin test edilmesinde “Doğrulayıcı Faktör analizi (DFA)” ve hipotezler için “Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA)” kullanılmıştır. Araştırma ile ailenin akademik tutumu arttıkça öğrenme sorumluluğunun artmakta, ailenin akademik tutumu ve öğrenme sorumluluğu performans başarısızlığı değişkeni ile anlamlı ilişkili olup, öğrenme sorumluluğunun “kısmi aracı” etkili bir değişken olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır