Özet:
Türkistan topraklarında gerçekleştirilen ceditçilik faaliyetlerine değinen bu
çalışma, söz konusu faaliyetlerin ortaya çıkmasına neden olan durumları
tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu tespit, yenileşme fikirlerini
basın faaliyetleri aracılığıyla duyuran önemli ceditçilerin çalışmalarına
değinilerek oluşturulmuştur.
Münevver Kari, Mahmud Hoca Bedbudi, Abay Kunanbay, Mustafa
Çokay, Abdurrauf Fıtrat, ve Abdullah Avlani gibi isimlerin fikirlerine ve
gazetecilik faaliyetlerine yer verilen bu çalışmada, ceditçiliğin ortaya
çıkmasında medreselerde verilen eğitimin eksik yanlarının belirleyici
olduğu saptanmıştır. Bu eksikliklerin giderilmesi ve medreselerde dünyevi
bilimlerin de öğretilmesi için çabalayan ceditçilerin mücadelelerine de
yer veren bu çalışma, özellikle Türkistan’ın Çarlık Rusyası yönetimindeki
dönemini kapsamaktadır.
