Abstract:
Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları
ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarının çeşitli değişkenler açısından ele
alınması; müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel
bağlılık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve öğretimsel liderlik davranışlarının
örgütsel bağlılığı yordama durumunun test edilmesidir.
Araştırma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın
evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Avrupa yakası ilçelerinde
bulunan resmi ortaöğretim okullarında görevli öğretmenler oluşturmaktadır.
Araştırmanın örneklemini; basit seçkisiz örneklem yöntemiyle seçilen 28 okuldan
araştırmaya katılmayı kabul eden 441 öğretmen oluşturmaktadır.
Araştırmanın verileri, Şişman (2012a) tarafından geliştirilen “Okul Müdürlerinin
Öğretim Liderliği Davranışları Anketi” ve Balay (2000b)’ ın geliştirdiği “Örgütsel
Bağlılık Ölçeği “ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı
kullanılmıştır. Toplanan verilerin normal dağılıp dağılmadığı histogram, Q-Q
grafikleri ile çarpıklık ve basıklık katsayıları ile test edilmiş ve normal dağılım
koşulları sağlandığı için parametrik testlerden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde
betimsel istatistiklerden aritmetik ortalama, standart sapma, bağıl değişkenlik
katsayısı; parametrik testlerden de bağımsız örneklemler T-testi, tek yönlü varyans
analizi (ANOVA), Pearson moments çift yönlü korelasyon analizi kullanılmıştır.
Öğretim liderliği davranışlarının örgütsel bağlılığı yordama durumu çoklu doğrusal
regresyon analizi ile sınanmıştır.
Araştırma sonuçlarına göre okul müdürlerinin en sık okul amaçlarının belirlenmesi
ve paylaşılması boyutundaki öğretim liderliği davranışlarını; en az ise öğretmenlerin
desteklenmesi ve geliştirilmesi boyutundaki davranışları sergilediği anlaşılmıştır.
Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları “uyum” boyutunda az, “özdeşleşme” ve
“içselleştirme” boyutlarında ise orta düzeyde bulunmuştur.
Kıdem, branş, hizmet süresi, eğitim derecesi, mezun olunan okul ve okul türü
değişkenleri öğretmenlerin okul müdürlerine ilişkin öğretimsel liderlik algılarında;
kıdem, branş, mezun olunan okul ve okul türü değişkenlerinin ise öğretmenlerin
örgütsel bağlılık algılarında ayırt edici bir etken olduğu görülmüştür.
Öğretim liderliği davranışlarından “düzenli öğretim çevresi ve iklimi oluşturma”
boyutunun, örgütsel bağlılığın “özdeşleşme” ve “içselleştirme” boyutlarını anlamlı
düzeyde yordadığı görülmüştür.
