TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ “de” ve “ki” BAĞLAÇLARINI KULLANMA DURUMLAR

Abstract

Türkçe eğitiminde öğrenciye kazandırılması hedeflenen becerilerden biri dil bilgisi kurallarıdır. Dil bilgisi, araştırmacılar ve dil otoriteleri tarafından sıklıkla araştırılan, dikkat çekilen bir bilim dalıdır. Araştırmacıların ortaya koyduğu sonuçlara göre dil bilgisinde öğrencilerin sıklıkla sorun yaşadığı konu “de” ve “ki” bağlaçlarıdır. Öğrenciler ek ve bağlaçları ayırt etmekte zorlanmaktadır. Dil bilgisinde yaşanan bu sorunun çözümü Türkçe öğretmenlerinin sorumluluğundadır. Öğretmenlerin sorumluluğunu yerine getirebilmesi için öncelikle kendilerinin “de” ve “ki” bağlaçlarını doğru kullanabilmeleri gerekmektedir. Bu araştırmada Türkçe öğretmenliği lisans programı 1, 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe öğretmeni adaylarının “de” ve “ki” bağlacı kullanma durumları incelenmiştir. Araştırmada, karma yöntem modeli kullanılmıştır. Nicel yöntem modelinde ilişkisel tarama yöntemi, nitel yöntem modelinde alan araştırması ve olgu bilim yöntemi kullanılmıştır. 2021-2022 öğretim yılında, İstanbul Aydın Üniversitesi, Türkçe Öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 80 öğrenci çalışma grubuna alınmıştır. Öğrencilerin “de” ve “ki” bağlaçlarını kullanabilme düzeylerini tespit etmek için öğrencilere dikte, yanlış çözümleme ve test çalışması yaptırılmıştır. Ayrıca öğrencilerin “de” ve “ki” bağlaçlarına yönelik algılarını tespit etmek için açık uçlu sorular sorulmuştur. Çalışmalarda ortaya çıkan sonuçlar incelenerek öğrencilerin “de” ve “ki” bağlaçlarını kullanabilme düzeyleri ve “de” ve “ki” bağlaçlarına yönelik algıları tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda Türkçe öğretmeni adaylarının “de” ve “ki” bağlacını kullanabilme düzeylerinin dikte çalışmasında, test ve yanlış çözümleme çalışmasından daha yüksek olduğu tespit

edilmiştir. “De” ve “ki” bağlaçlarını kullanma durumlarının cinsiyete ve sınıf seviyesine göre değişiklik gösterdiği tespit edilmiştir. Türkçe öğretmeni adaylarının “de” ve “ki” bağlaçlarına yönelik algıları ile dikte, yanlış çözümleme, test çalışmasındaki aritmetik ortalamaları ilişkilendirilmiştir.