TOPLU BESLENME SİSTEMLERİ KURUMUNDA ÇALIŞAN BİREYLERİN OBEZİTE VE BEDEN ALGISI DÜZEYLERİNİN YEME TUTUMU PUANI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KARŞILAŞTIRILMASI

Abstract

Obezite, benlik algısının bir unsuru olan beden algısını bozarak bireylerin beden memnuniyetsizliği geliştirmesine ve buna bağlı olarak yeme davranışlarında olumsuz tutumlar sergilemesine neden olabilmektedir. Bu çalışmada, toplu beslenme kurumlarında çalışan bireylerin obezite ve beden algısı düzeylerinin yeme tutumu üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırma, İstanbul Avrupa bölgesinde bulunan özel bir toplu beslenme kurumunda görev alan 18-65 yaş arasındaki bireyler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada bireyler toplu beslenme kurumunda aldıkları görevlere göre yemek hazırlama ile ilişkisi dikkate alınarak aşçı ve diğer grup olmak üzere iki alt gruba ayrılmıştır. Çalışma 105’i yemek hazırlama ile direkt ilişkili aşçılık mesleklerine sahip, 200’ü yemek hazırlama ile direkt ilişkisi bulunmayan diğer toplu beslenme çalışanlarından olmak üzere toplam 305 kişi üzerinde yürütülmüştür. Her iki gruba ayrı ayrı genel bilgilerin sorgulandığı 32 sorudan oluşan sosyodemografik form uygulanmıştır. Bireylerin obezite düzeylerinin saptanması için antropometrik ölçümler gerçekleştirilmiştir. Beden algısı durumlarını saptayabilmek için çok yönlü beden benlik ilişkileri ölçeği, yeme tutum ve davranışlarını saptayabilmek amacıyla ise Hollanda yeme davranışı anketi uygulanmıştır. Yaptığımız araştırmada elde ettiğimiz verilere göre aşçı grubunun %5,7’sinin zayıf, %35,2’sinin normal, %39,1’inin fazla kilolu, %20’sinin obez olduğu saptanmıştır. Diğer grubun %3’ünün zayıf, %47’sinin normal, %37’sinin fazla kilolu, %13’ünün obez olduğu görülmüştür. Aşçı grubu daha yüksek oranda obez gruba dahil vi olmasına rağmen çok yönlü beden-benlik ilişkileri ölçeğinden aldığı puan ortalamalarının diğer gruba oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yeme davranışları ile BKİ arasındaki ilişki incelendiğinde; aşçı grubunun kısıtlayıcı ve dışşal yeme davranışları ile anlamlı bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Diğer grupta ise duygusal ve kısıtlayıcı yeme davranışı ile BKİ arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, aşçı grubunun daha yüksek obezite düzeylerine sahip olmasına karşın beden memnuniyetinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Buna rağmen bazı olumsuz yeme davranışlarının geliştiği görülmüştür.