Abstract:
Obezite, benlik algısının bir unsuru olan beden algısını bozarak bireylerin
beden memnuniyetsizliği geliştirmesine ve buna bağlı olarak yeme davranışlarında
olumsuz tutumlar sergilemesine neden olabilmektedir. Bu çalışmada, toplu beslenme
kurumlarında çalışan bireylerin obezite ve beden algısı düzeylerinin yeme tutumu
üzerindeki etkisinin değerlendirilmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır.
Araştırma, İstanbul Avrupa bölgesinde bulunan özel bir toplu beslenme
kurumunda görev alan 18-65 yaş arasındaki bireyler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu
çalışmada bireyler toplu beslenme kurumunda aldıkları görevlere göre yemek
hazırlama ile ilişkisi dikkate alınarak aşçı ve diğer grup olmak üzere iki alt gruba
ayrılmıştır. Çalışma 105’i yemek hazırlama ile direkt ilişkili aşçılık mesleklerine
sahip, 200’ü yemek hazırlama ile direkt ilişkisi bulunmayan diğer toplu beslenme
çalışanlarından olmak üzere toplam 305 kişi üzerinde yürütülmüştür. Her iki gruba
ayrı ayrı genel bilgilerin sorgulandığı 32 sorudan oluşan sosyodemografik form
uygulanmıştır. Bireylerin obezite düzeylerinin saptanması için antropometrik ölçümler
gerçekleştirilmiştir. Beden algısı durumlarını saptayabilmek için çok yönlü beden benlik ilişkileri ölçeği, yeme tutum ve davranışlarını saptayabilmek amacıyla ise
Hollanda yeme davranışı anketi uygulanmıştır.
Yaptığımız araştırmada elde ettiğimiz verilere göre aşçı grubunun %5,7’sinin
zayıf, %35,2’sinin normal, %39,1’inin fazla kilolu, %20’sinin obez olduğu
saptanmıştır. Diğer grubun %3’ünün zayıf, %47’sinin normal, %37’sinin fazla kilolu,
%13’ünün obez olduğu görülmüştür. Aşçı grubu daha yüksek oranda obez gruba dahil
vi
olmasına rağmen çok yönlü beden-benlik ilişkileri ölçeğinden aldığı puan
ortalamalarının diğer gruba oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yeme
davranışları ile BKİ arasındaki ilişki incelendiğinde; aşçı grubunun kısıtlayıcı ve dışşal
yeme davranışları ile anlamlı bir ilişkisi olduğu saptanmıştır. Diğer grupta ise duygusal
ve kısıtlayıcı yeme davranışı ile BKİ arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.
Sonuç olarak, aşçı grubunun daha yüksek obezite düzeylerine sahip olmasına
karşın beden memnuniyetinin daha fazla olduğu saptanmıştır. Buna rağmen bazı
olumsuz yeme davranışlarının geliştiği görülmüştür.
