COVID-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA POSTTRAVMATİK STRES TRAVMA SONRASI BİLİŞLER VE TRAVMA SONRASI GELİŞİM ARASINDAKİ İLİŞKİ

Abstract

COVID-19 pandemi dönemi Türkiye’de ve dünyada dramatik bir biçimde tüm yaşam düzenini değiştirmiştir. COVID-19 pandemi döneminin sağlık çalışanları üzerinde uzun vadede çeşitli etkilerinin olacağı öngörülmektedir. Bu çalışma COVID-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarında; travma sonrası stres belirtileri (COVID-19 pandemisinin etkisi), travma sonrası stres bozukluğu, travma sonrası bilişler ve travma sonrası gelişim arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Çalışmanın örneklemini, Türkiye’de sağlık kurum ve kuruluşlarında hizmet veren, 18- 54 yaş aralığında 248 hekim ve 252 hemşire katılımcı oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, Bilgilendirilmiş Onam Formu, Demografik Bilgi Toplama Formu, Olayların Etkisi Ölçeği, Travma Sonrası Stres Bozukluğu- Kısa Ölçek, Travma Sonrası Bilişler Ölçeği, Travma Sonrası Gelişim Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiyi inceleyebilmek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon analizi yapılmıştır. Bu analizlere ek olarak travma sonrası bilişlerin değişkenler arasındaki ilişkide, aracı rolün belirlenmesi amacıyla aracı rol analizi uygulanmıştır. Yapılan çalışma sonucunda travma sonrası stres belirtileri (COVID-19 pandemisinin etkisi) ile travma sonrası gelişim düzeyleri arasındaki ilişkide travma sonrası bilişlerin ve travma sonrası stres bozukluğu ile travma sonrası gelişim düzeyleri arasındaki ilişkide travma sonrası bilişlerin aracı rolü olduğu görülmüştür. Bu çalışmada elde edilen bulguların, COVID-19 pandemi dönemi gibi zor zamanlarda sağlık çalışanları ile yapılacak olan çalışmalara ışık tutacağı düşünülmektedir