İ.A.Ü. VM MEDİCAL PARK FLORYA HASTANESİ BESLENME VE DİYET POLİKLİNİĞİNE BAŞVURAN BİREYLERDE FONKSİYONEL BESİN KULLANIM DURUMUNUN SAPTANMASI

Abstract

Fonksiyonel besinlerin günümüze kadar kabul görmüş tek bir ortak tanımı bulunmamasına rağmen, genellikle fonksiyonel besinler vücudun temel besin ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde, insan fizyolojisi ve metabolik fonksiyonları üzerinde ekstra yarar sağlayan, böylece hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada etkinlik gösteren besinler veya besin bileşenleri olarak tanımlanmaktadır. Çalışma Temmuz – Ağustos 2022 tarihlerinde İ.A.Ü. VM Medical Park Florya Hastanesi Beslenme ve Diyet Polikliniğine sağlıklı beslenmek veya vücut ağırlığı kaybı amacıyla başvuran bireylerin; fonksiyonel besin terimi ile ilgili bilinç düzeylerini, fonksiyonel besin kullanım durumlarını, kullanım sıklıklarını ve tercih etme nedenlerini saptamak amacıyla yapılan kesitsel bir durum saptama çalışmasıdır. Çalışmaya, gönüllü ve dışlama kriterlerine dahil olmayan 86 kadın (%61) ve 56 erkek (%39) olmak üzere toplamda 142 birey basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile katılmış ve anket formu uygulanmıştır. Anket formu; genel bilgiler, sağlık bilgileri, beslenme durumu bilgileri ve fonksiyonel besin kullanım durumu bilgileri olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Verinin istatistiksel analizi SPSS v26 istatistik paket programında yapılmıştır. Katılımcıların büyük bir bölümünün (%70,4) fonksiyonel besin terimini duymadığı saptanmıştır. Fonksiyonel besin tüketmeyen bireylerin (%8,5) tüketmeme nedeni çoğunlukla (%83,4) bilmemeleri / ihtiyaç duymamaları olarak bulunmuştur. Fonksiyonel besin teriminin en çok uzman (diyetisyen / doktor) kaynağından (%51,7) duyulduğu belirtilmiştir. Katılımcıların en sık tükettiği fonksiyonel besinler sırasıyla domates, zeytinyağı, siyah çay, kahve, ceviz, fındık vb. kuruyemişler, tam tahıllı ürünler ve maden suyu olarak bulunmuştur. Katılımcılar fonksiyonel besinleri tüketme nedeni olarak enerji sağladığı için (%60), bağışıklığı güçlendirdiği için (%58,5) ve tadını sevdiği için (%53,8) seçeneklerini en fazla seçmiştirler. viii Bu çalışma sonucunda bireylerin fonksiyonel besin terimini çok fazla bilmedikleri ve fonksiyonel besinleri bilinçli tüketmedikleri saptanmıştır. Bu sebeple, diyetisyenler, uzmanlar gibi beslenme bilimi konusunda eğitimli kişiler, toplumu fonksiyonel besinler konusunda bilgilendirmeli ve fonksiyonel besinlerin bilinçli olarak tüketilmelerini sağlamalıdırlar