TEKNOLOJİ VE İNSAN BİRLİKTELİĞİNİN DİJİTALLEŞME SÜRECİNDEKİ TEHLİKELİ YAKINLAŞMASI: KESİNTİSİZ GÖZETİMİN YÜKSELİŞİ VE MAHREMİYETİN DÖNÜŞÜMÜ

Abstract

Gözetim insanlık tarihi kadar eski bir uygulama geçmişine sahiptir. İnsanlar tarihin her döneminde çevresinde olan bitenleri ve birbirlerini izlemek için uygulamalar geliştirmiştir. Ancak gözetim hiçbir zaman modern toplumlarda olduğu kadar yoğun ve sistematik şekilde kullanılmamıştır. Gözetim uygulamalarında sıçrama teknolojik gelişmelerle yaşanmıştır. Teknoloji insan hayatını kolaylaştırdığı ölçüde, yaşam üzerinde de kökten değişimler yaratmıştır. Her teknoloji belli ideoloji ve grupların çıkarlarını da bünyesinde bulundurmaktadır. Panoptikon mimarisinin sunduğu görünmeden görme hayali, dijital teknolojilerle sınırsız bir güce kavuşmuştur. Günümüzde gözetimi uygulayanlar görünmezliğini arttırırken, kullanıcılar tam tersi şekilde şeffaf hayatlar yaşamaktadır. Ayrıca insanlar kendi rızalarıyla hayatlarındaki özel anları ve düşünceleri paylaşarak mahremiyetlerini kaybetmektedir. Teknolojik gelişmeler özel mühendislikleriyle kullanıcıları büyülerken, gözetimin çevrimiçi ağlarla kesintisiz olarak sürdürülmesine olanak sağlamıştır. Teknoloji ve insan arasındaki ilişkide fayda ön plana çıkarılırken, teknoloji riskler konusunda odağı kendinden uzaklaştırmaktadır. Günümüz teknolojileri mahremiyet kavramında dönüşümler yaratırken, aynı zamanda gözetim toplumlarının oluşmasına neden olmaktadır. Araştırmada günümüz toplumlarının gözetim toplumlarına dönüştüğünün ortaya konulması amaçlanmıştır. “Omniscient” dizisinin evrenindeki gözetimin uygulanması, teknolojinin benimsenmesi ve izlenmenin normalleşmesi araştırma için büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda teknoloji ve insan arasındaki birlikteliğin dijitalleşme ve yapay zekâ teknolojileri geliştikçe, hayatın her alanında tehlikeli potansiyeller yaratmakta olduğu, içerik analizi yöntemiyle “Omniscient” dizisi üzerinden incelenmiştir. Ayrıca dizi evreninde ve günümüzde uygulanan gözetim faaliyetleri arasındaki benzerlikler

tablolaştırılarak, teknoloji ve insan yakınlaşmasındaki tehditlere vurgu yapılarak önerilerde bulunulmuştur.