YETİŞKİN BİREYLERDE YALNIZLIK DÜZEYİ İLE BAĞLANMA STİLLERİ VE SOSYOTROPİK-OTONOMİK KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı yetişkin bireylerde yalnızlık düzeyi ile bağlanma stilleri ve sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın bir diğer amacı ise yalnızlık, güvenli bağlanma, kaçıngan bağlanma, kaygılı bağlanma, sosyotropi ve otonomi kavramlarının sosyodemografik değişkenler(cinsiyet, geçmişte psikolojik destek alma durumu, sözel veya fiziksel şiddete uğrama durumu) ile olan ilişkisini incelemektir. Araştırmada yöntem olarak ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini ulaşılabilirlik ve elverişlilik ilkesine göre kolayda örnekleme yöntemi ile belirlenen 18 yaş ve üzeri, ön lisans, lisans ve lisansüstü mezunu 764 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma verileri çevrimiçi anket yöntemi kullanılarak Google Forms aracılığıyla toplanmıştır. Bu araştırmada, demografik bilgilere ilişkin soruların olduğu ve araştırmacı tarafından hazırlanmış Sosyo-demografik Bilgi Formu, UCLA Yalnızlık Ölçeği, Erişkin Bağlanma Biçimi Ölçeği(EBBÖ) ve Sosyotropi-Otonomi Ölçeği(SOSOTÖ), uygulanmıştır. Katılımcılardan elde edilen veriler SPSS 25.0 istatistik paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerinin analizinde Bağımsız Örneklem T-Testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin analizi sonucunda yetişkinlerin yalnızlık düzeyi ile bağlanma stilleri ve sosyotropik-otonomik kişilik özellikleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Yetişkin bireylerin yalnızlık düzeyindeki değişimin %36’sı bağlanma stilleri ve kişilik özellikleri tarafından açıklanmıştır. Yalnızlık puanları ile güvenli bağlanma, kaçıngan bağlanma ve kaygılı bağlanma puanları arasında orta düzeyde pozitif ve negatif yönlü ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Kaçıngan ve kaygılı bağlanma puanları arttıkça yalnızlık puanları da artmaktadır. Bununla birlikte, viii güvenli bağlanma puanları arttıkça yalnızlık puanlarının azaldığı gözlenmiştir. Yalnızlık puanları ile sosyotropi ve otonomi puanları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Sosyotropi ve otonomi puanları arttıkça yalnızlık puanının da arttığı belirlenmiştir. Güvenli bağlanma puanları ile Otonomi puanları arasında düşük düzeyde negatif yönlü bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Otonomi puanı arttıkça güvenli bağlanma puanı azalmaktadır. Kaçıngan bağlanma puanları ile sosyotropi ve otonomi puanları arasında düşük ve orta düzeyde pozitif yönlü ilişkilerin olduğu bulunmuştur. Sosyotropi ve otonomi puanları arttıkça kaçıngan bağlanma puanları da artmaktadır. Kaygılı bağlanma puanları ile sosyotropi puanları arasında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Sosyotropi puanı arttıkça kaygılı bağlanma puanı da artmaktadır. Yalnızlık düzeyi, bağlanma stilleri ve sosyotropi-otonomi puanlarının çalışmada ele alınan sosyodemografik değişkenlere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma bulgularının yalnızlık ve sonucunda oluşan ruhsal problemler ile çalışan psikolog, psikiyatr, psikolojik danışmanlara ve bu konuda çalışma yapacak araştırmacılara yol gösterici olacağı düşünülmektedir