Özet:
Bireylerin erken dönemde (0-3 yaĢ) anne, baba ve diğer bakım verenleriyle
kurdukları nesne iliĢkilerinin niteliğinin birçok ruhsal probleme ve ayrılma
bireyleĢme süreçlerinde güçlüklere sebep olabildiği düĢünülmektedir. 0-3 yaĢ
döneminin aynı zamanda sağlıklı ruhsal geliĢimin temellerinin atıldığı kritik bir
evre olduğu da bilinmektedir. Bu araĢtırmanın amacı; panik bozukluğu tanısı
almıĢ bireylerin erken dönem nesne iliĢkilerinin ayrılma bireyleĢme süreçleri ile
iliĢkisinin incelenmesidir. AraĢtırmada betimsel tarama modeli kullanılmıĢtır.
AraĢtırmanın katılımcıları Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı
kriterlerine göre panik bozukluğu tanısı almıĢ 102 hastadır. Katılımcılar 18-49
yaĢ aralığında olup, 67‟si kadın (%65.7) ve 35‟i (%34.3) erkektir. AraĢtırmanın
veri toplama araçları; Bell Nesne ĠliĢkileri ve Gerçeği Değerlendirme Ölçeği,
Ayrılma BireyleĢme Ölçeği ve araĢtırmacı tarafından hazırlanan Sosyo Demografik Bilgi Formu‟dur. Verilerin analizinde, Pearson Momentler Çarpımı
Korelasyon Analizi, Bağımsız Örneklemler T Testi Analizi, Tek Yönlü Varyans
Analizi ve Çok DeğiĢkenli Doğrusal Regresyon Analizi uygulanmıĢtır.
Korelasyon analizi sonucunda erken dönem nesne iliĢkilerinin yabancılaĢma,
güvensiz bağlanma, egosantrizm ve gerçeğin bozulması ile ayrılma bireyleĢme
süreçleri arasında yüksek düzeyde pozitif yönlü anlamlı iliĢki bulunmuĢtur.
Sosyal yetersizlik, algı belirsizliği, halüsinasyon ve delüzyon alt boyutları ile
ayrılma bireyleĢme süreçleri arasında ise orta düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir
iliĢki bulunmuĢtur. Regresyon analizi sonuçları panik bozukluğu tanılı hastaların
erken dönem nesne iliĢkilerinin alt boyutları olan güvensiz bağlanma, gerçeğin
bozulması ve algı belirsizliğinin ayrılma bireyleĢme süreçlerini pozitif yönlü
anlamlı bir Ģekilde yordadığını göstermektedir. Panik bozukluğu tanılı bireylerin
ayrılma bireyleĢme süreçlerine dair yaĢadıkları güçlüklerin güvensiz bağlanma
vi
geliĢtirdikleri erken dönem nesne iliĢkilerinden kaynaklanabildiği de
görülmektedir. Bu araĢtırmanın sonuçlarına dayanarak panik bozukluğun
sağaltımında psikodinamik psikoterapi ve bağlanma temelli psikoterapi
yaklaĢımlarının etkililiğinin araĢtırılması önerilmektedir
