Özet:
Öğrencilerin zamanlarının çoğunluğunu geçirdikleri yerler okullardır.
Öğrenciler, akademik ve sosyal hayatın temellerini attıkları okullarda iç ve dış
gürültü kaynakları sebebiyle dinleme problemleri yaşayabilmektedirler. Normal
işitmeye sahip öğrencilerde de görülebilen bu dinleme güçlükleri işitme kayıplı
öğrenciler için daha da artmaktadır. Yaşanılan bu güçlükler öğrenciler üzerinde
akademik başarısızlık, sosyal ve psikolojik olumsuz etkiler yaratabilmektedir. Bu
olumsuz etkileri yaşayan öğrencilerin kendilerine direkt olarak uygulanacak bir ölçek
yardımıyla sınıf içinde yaşadıkları dinleme güçlüklerini araştırmak mümkündür. Bu
çalışmada LIFE-R ölçeğinin LIFE-R Student Appraisal with Photos for Each
Question bölümü LIFE-R Resimli Öğrenci Değerlendirme Ölçeği olarak 6-8 yaş için
Türkçeye uyarlanmış ve normal işitmeye sahip öğrenciler ile işitme kayıplı
öğrencilerin sonuçları karşılaştırılmıştır. Çalışmaya İstanbul ilindeki okullarda örgün
öğretimine devam eden 6-8 yaş aralığında 75 normal işitmeye sahip (%48 erkek,
%52 kız) ve 75 işitme kayıplı (%48 erkek, %52 kız) öğrenci dahil edilmiştir.
Çalışmaya katılan tüm öğrencilere Peabody Resim Kelime Testi uygulanarak dil
gelişimi seviyelerinin yaşlarının gerisinde olmadığı kanıtlanmıştır. Normal işitmeye
sahip öğrencilere Resonance R17A İnteraktif Oyun Odyometrisi uygulanarak
işitmelerinin normal olduğu görülmüştür. Uyarlanan ölçeğe açıklayıcı faktör analizi,
doğrulayıcı faktör analizi ve güvenilirlik analizleri uygulanmıştır. İki bağımsız grup
arasındaki fark için bağımsız t testi, ikiden fazla bağımsız grup karşılaştırılmasında
ise tek yönlü varyans analizi uygulanmış ve fark bulunduğu durumda fark yaratan
grubu bulmak için Bonferroni kullanılmıştır. Grupların homojenliği kikare testi ile
incelenmiştir. Güvenirlik analizi sonucu ölçeğin Cronbach's Alpha değeri 0,965
olarak bulunmuş ve bu da soruların iç tutarlılığının yüksek olduğu anlamına
gelmektedir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda ölçeğin her on dört maddesi
iv
için işitme kayıplı öğrencilerin normal işitmeye sahip akranlarına göre gürültülü
ortamlarda daha fazla dinleme zorluğu yaşadığı görülmüştür. (p<0,005) normal
işitmeye sahip grup ve işitme kayıplı grup olmak üzere her iki grup için de ölçek
sonuçlarında yaş ve cinsiyet anlamında fark elde edilmemiştir. İşitme kayıplı
öğrencilerin okul ortamlarında yaşadığı dinleme güçlüklerini azaltabilmek adına
akustik iyileştirmeler yapılması gerekmektedir. LIFE-R Resimli Öğrenci
Değerlendirme Ölçeği, öğrencilerin okul ortamlarında yaşadıkları dinleme
güçlüklerini açıklayabilecek, çalışmalarda müdahale öncesi-sonrası durum
karşılaştırmaları için kullanılabilecek nitelikte bir ölçektir. Ölçeğin direkt öğrencilere
uygulanabilmesi, ölçeğin görsellerle desteklenmiş olması bu ölçeği diğer işitsel
değerlendirme ölçeklerinden ayıran önemli unsurlardır.
