Abstract:
Günümüzde Türk dünyasının mevcut durumuna baktığımız
zaman kültürel anlamda yakınlık derecemizin yetersiz kaldığı
aşikârdır. Türk dünyasında bulunan bağımsız Türk cumhuriyetleri
Türkçenin kollarından doğan lehçeleri kullanmalarına rağmen ortak
bir dil oluşturma çabası göz ardı edilmiştir. İsmail Gaspıralı’nın
dilde, fikirde, işte birlik sözü bugün de bütün Türk dünyasının
ülkü ve ilkesi olma değerindedir. Gaspıralı İsmail Bey, ortak bir
dil oluşturmak maksadıyla yeni bir eğitim sistemine geçmek ve
medrese sisteminde değişiklikler yapmak için çalışmıştır. 1883
yılında çıkartmış olduğu Tercüman gazetesi aracılığıyla yayımlamış
olduğu yazılar Türk dünyası ve Müslümanlar arasında büyük yankı
uyandırmıştır. İsmail Gaspıralı’nın Ceditçilik hareketi Batı’daki
aydınlanma felsefesinin İslam dünyasındaki yansıması olarak ortaya
çıkmıştır. Bu çalışmamızda Gaspıralı İsmail Bey’in Türk dünyasında
ortak bir dil yaratma çabası üzerine yapmış olduğu modern eğitim
faaliyetlerini inceleyeceğiz. İsmail Bey’in yapmış olduğu bu
çalışmalar, günümüz Türk dünyasındaki ortak dil problemine ışık
tutacaktır. Gaspıralı İsmail Bey’in gerçekleştirmek istediği idealler
günümüzde dahi örnek alınabilecek önemli çalışmalardır
