Abstract:
Zeminler, enerji yükünde bir fark olduğunda sıvıların akıĢına izin veren birbirine
bağlı boĢlukların varlığı nedeniyle geçirgen malzemelerdir. Barajlar altındaki sızıntı
miktarını tahmin etmek ve yer altı inĢaatını kolaylaĢtırmak için susuzlaĢtırmak için
iyi bir zemin geçirgenliği bilgisi gereklidir. Hidrolik iletkenlik olarak da adlandırılan
zemin geçirgenliği, bozulmamıĢ veya yeniden oluĢturulmuĢ numuneler üzerinde sabit
ve düĢen seviyeli laboratuvar testlerini içeren birkaç yöntem kullanılarak ölçülür.
Zeminin geçirgenliği, yer altı suyu beslemesi, nehir kıyısı filtrasyonu, baraj
gövdesinden sızıntı, Ģev stabilitesi sorunları, yer altı suyu akıĢı gibi çeĢitli inĢaat
mühendisliği uygulamaları için gerekli olan önemli bir özelliktir. Birbirine bağlı
boĢluklar, sırayla parçacıkların Ģekline ve boyutuna bağlıdır. Zemin kütlesinden
akabilen su hacmi, boĢlukların sayısı veya toplam sayısından çok, boĢluk
açıklıklarının boyutuyla ilgilidir.
Tane boyutu dağılımı ve yoğunluğunun zeminin geçirgenliğini etkilediği
bilinmektedir. Geoteknik mühendisliğinde kullanılan zeminin en önemli fiziksel
özelliklerinden biridir. GeçmiĢte birçok araĢtırmacı tarafından birçok korelasyon
geliĢtirilmiĢ olsa da bu korelasyonların gerçek uygulamaya uygulanabilirliği her
zaman Ģüpheli olmuĢtur. Tabakalı bir zemin sisteminin bir zemin tabakasının nispi
konumu ve kalınlığı, kompozit zemin tabakasının geçirgenliğini etkileyen önemli
parametrelerden bazılarıdır.
Bu çalıĢma, mevcut ampirik iliĢkinin ince ve iri taneli zeminlerin geçirgenliğine
uygulanabilirliğine odaklanmaktadır. Ġki tabakalı zeminlerin iki tip bentonit
numunesi ve bir tip kum ile geçirgenliği için bir seri laboratuvar çalıĢması, atterberg
limit testi, elek analizi testi, özgül ağırlık testi ve ayrıca proktor testi yapılmaktadır.
Sonuç laboratuvarda, ölçülen geçirgenliğin tabakalı bir çökeltinin teorik
değerlerinden daha büyük olup olmadığını kontrol ettiği için çıkıĢ tabakasının
geçirgenliğini gösterir. Bu çalıĢmada, geçirgenliğin azalmasıyla atterberg limiti
artması gözlemlenmiĢtir. Ayrıca, Kuru birim hacim ağırlık hem birinci hemde ikinci
numunesi ise artmasıyle geçirgenlik katsayısının azağlını göstermektedir. Daha
yüksek boĢluk oranında geçirgenlik daha yüksektir. Özgül ağırlık arttıkça geçirgenlik
katsayısı artar. Son tabakanın kalınlığı tabakalı zeminlerin geçirgenliği üzerinde
önemli bir etkiye sahiptir.
