Abstract:
Araştırma okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların ahlaki
yargı düzeyleri ile prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla
yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılı bahar
döneminde İstanbul ili Maltepe ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel
okul öncesi eğitim kurumlarına ve ilkokul bünyesindeki anasınıflarına devam eden 60-
72 aylık 98 ( 52 kız, 46 erkek) okul öncesi çocuk oluşturmuştur. Örneklem grubu basit
rastgele örneklemi ile seçilmiştir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden olan
ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda veri toplamak
için “Kişisel Bilgi Formu”, “Ahlaki Yargı Ölçeği”, “Çocuk Prososyallik Ölçeği
(Öğretmen Formu)” kullanılmıştır. Araştırmanın alt amaçlarında, 60-72 aylık
çocukların ahlaki yargı düzeyleri ve prososyal davranışlarında belirlenen demografik
değişkenlere göre anlamlı düzeyde bir farklılaşmanın olup olmadığını belirlemek için
yapılan bu araştırmada nedensel karşılaştırma yapılmıştır. Cinsiyet, yaş, kardeşinin
olma durumu, anne ve babanın eğitim durumu demografik değişkenlerine ilişkin
betimleyici analizlere tablolarda yer verilmiştir. Verilerin dağılımının normal olup
olmadığını belirlemek için Kolmogorov-Smirnov testi yapılmış ve veri grubunun
normal dağılım göstermediği görülmüştür. Normal dağılımın olmadığı veri
gruplarında non-parametrik analizler tercih edilmektedir. Ahlaki Yargı Ölçeğine
(AYÖ) ve Çocuk Prososyallik Ölçeği’ne (ÇPÖ) ilişkin betimsel istatistikler, cinsiyet,
yaş ve daha önce okul öncesi eğitim alma durumu değişkenlerine ilişkin Mann
Whitney U Testi, kardeş sayısı, ailede kaçıncı çocuk olma durumu, anne ve baba
öğrenim durumu değişkenlerine ilişkin Kruskal Walli H Testi, Ahlaki Yargı Ölçeği
(AYÖ) ile Çocuk Prososyallik Ölçeği (ÇPÖ) arasında anlamlı bir ilişkinin olup
olmadığını belirlemek amacıyla Sperman Brown Sıra Farkları Korelasyon katsayısı
analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda 60-72 aylık okul öncesine devam eden
çocukların ahlaki yargı ve prososyal davranış puanlarının “yüksek” düzeyde olduğu
ortaya çıkmıştır. Ayrıca ahlaki yargı, ikilem, kültürel paylaşım, kasti kaza, sosyal
yardımlaşma, aile kuralı ile prososyal davranış arasında anlamlı düzeyde bir ilişkinin
olmadığı görülmektedir. Ahlaki yargı ile kültürel paylaşım, kasti kaza ve sosyal
yardımlaşma arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.
