MAVĐSEL YENER’ĐN ÇOCUKLARA YÖNELĐK ÖYKÜLERĐNDEKĐ EĞĐTSEL ĐLETĐLER ÜZERĐNE BĐR ARAŞTIRMA

Abstract

Eğitimde kazandırılmak istenen değerler öğrenciye çeşitli yollarla verilebilir. Bu yollardan biri de yazınsal değeri olan edebî eserlerdir. Bu bağlamda hikâyeler, eğitsel ileti aktarılması konusunda önem taşıyan edebî türlerden biridir. Yazarların eserleri aracılığıyla aktardıkları iletilerin, eğitselliği ve sunuluş biçimleri yazınsal metin ölçütlerine uygun olmalıdır. Yazınsal nitelikteki kitaplardaki iletilerin sunuluş biçimine göre aktarılmasında, didaktik yönünün olmaması ve örtük olarak verilmesi önemlidir. Hikâyelerde aktarılan iletiler, çocukların kişisel özelliklerinin gelişimine katkı sağlarken, yaşadığı toplumun kültürel öğelerini öğrenmesine ve toplumsallaşma sürecine katılmasına yardımcı olur. Bu düşünceden hareketle araştırmada, Mavisel Yener’in çocuklara yönelik yazdığı hikâyelerde eğitsel iletileri tespit etmek ve bu eğitsel iletilerin sunuluş biçimlerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Yazarın incelenen 72 hikâyesinde yer alan eğitsel iletiler nitel araştırma kapsamında doküman incelemesi yöntemiyle saptanmış ve yorumlanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi tekniklerinden kategorisel içerik analizi kullanılmıştır. Mavisel Yener’in incelenen hikâyeleri analiz edilmiş ve 56 farklı eğitsel ileti tespit edilmiştir. Bu iletiler bir araya getirilerek incelenmiş, benzerlik ve farklılıkları doğrultusunda tematik bir kodlama yapılmıştır. Bu tematik kodlama sonucu 4 kategori oluşturulmuştur. Daha sonra bu kategoriler altına yerleştirilen iletilerin sunuluş biçimlerine bakılarak doğrudan ve dolaylı yoldan aktarılanlar olmak üzere 2 farklı kategori belirlenmiş ve kodlama tekrar yapılmıştır. Mavisel Yener’in incelenen eserlerinde toplam 592 ileti tespit edilmiştir. Bu iletilerin, amaçlarına göre 478 tanesi kişisel gelişimi, 96 tanesi toplumsal gelişimi, 15 tanesi ulusal gelişimi, 3tanesi ise evrensel düşüncenin gelişimini destekler niteliktedir. Bu iletilerin sunuluş biçimlerine bakıldığında 537 tanesinin dolaylı yoldan, 55 tanesinin de doğrudan aktarıldığı görülmektedir. Mavisel Yener, çocuklara yönelik eserler veren önemli yazarlardan biridir. Yazar, çocuklarda okuma kültürü kendi deyimiyle okuma gereksinimi kazandırmayı amaçlamaktadır. Yazarın, eserlerinde bulunan iletilerinin eğitsel oluşu ve satır aralarına gizleyerek aktarması yazınsal ölçütlere uygun olarak yazdığını göstermektedir. Çalışma sonuçları gerek eğitimcilerin gerek de ebeveynlerin çocuklar için seçtikleri hikâyelerde, iletiler konusunda nelere dikkat etmeleri gerektiği noktasında rehberlik edecek ve ilkokul düzeyindeki çocukların

Mavisel Yener’in hikâyelerinden ne derece faydalanacakları konusunda yardımcı olacaktır