TÜRKİYE'DE FAALİYET GÖSTEREN EĞİTİM SENDİKALARININ İŞLEYİŞİ VE SORUNLARINA YÖNELİK SENDİKA ÜYELERİNİN VE YÖNETİCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ

Abstract

Sendikalar; üyeleri adına sendika güvencesi, üyelerin maaşları, bireysel güvenlik gibi konularda üst yöneticilerle pazarlıklar yapmaktadır. Bu işlevleri nedeniyle sendikalar üyelerine önemli yararlar sağlamaktadır. Bu araştırmada eğitim sendikalarının işleyişi ve faaliyetleri ile hem sendika yöneticilerinin hem de üyelerinin gözüyle sendika sorunları tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmanın problemi, Türkiye'de faaliyet gösteren eğitim sendikalarının işleyişi ve sorunlarına ilişkin sendika üyelerinin ve görüşlerinin neler olduğudur. Bu araştırma, sendika üyelerinin ve yöneticilerinin görüşlerine göre Türkiye’de faaliyet gösteren eğitim sendikalarının işleyişini ve sorunlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Nitel araştırma deseninde yürütülen bu araştırmada veriler yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle toplanmış, sendika yöneticilerinin ve üyelerinin sendikaların işleyişine, faaliyetlerine ve sorunlarına yönelik görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, eğitim iş kolunda faaliyet gösteren ve üye sayısı en fazla olan dört büyük sendikanın (Eğitim – Bir – Sen, Türk Eğitim – Sen, Eğitim – Sen, Eğitim – İş) İstanbul’daki yönetici ve üyelerinden seçilmiştir. Bu kapsamda araştırmaya bu sendikaların İstanbul ilindeki şubelerinde başkan, başkan yardımcısı ve sekreter olarak görev yapan 12 sendika yöneticisi ile resmi okullarda öğretmen, müdür yardımcısı ve müdür olarak görev yapan 12 sendika üyesi dahil edilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. İçerik analizinde katılımcı görüşleri belirli temalar altında bir araya getirilmiş ve yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulardan biri, eğitim sendikalarının siyasi partilerle ilişkisinin önemli bir sorun olarak görülmesidir. Birçok eğitim çalışanı etiketlenme korkusu nedeniyle sendikalara üye olmamaktadır. Eğitim sendikalarının bölünmüş olarak faaliyet yürütmeleri sendikaların işlevselliğini olumsuz yönde xii

etkilemekte ve güçlerini zayıflatmaktadır. Türkiye’de sendikacılığın gelişmiş ülkelere kıyasla daha yeni olması, çalışanlarda sendika konusunda olumlu algıların oluşmamış olması da önemli sorunlar arasında görülmektedir. Üyelerin sendikalara mevki, tayin gibi bireysel çıkarlar elde etmek amacıyla üye olmaları önemli sorunlar arasında görülmektedir. Sendika üyeleri sendikaların sosyal faaliyetlerinin yetersiz olduğunu ve bunun artırılması gerektiğini düşünürken sendika yöneticileri de üyelerin sendikal faaliyetlere katılımlarının yetersiz olduğunu belirtmektedir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak Türkiye’de eğitim iş kolunda sendikacılıkta daha geniş kesimleri içine alacak şekilde ortak platformlar yaratılması önerilmiştir. Eğitim çalışanları arasında güçlü bir örgütlülüğün tesis edilebilmesi demokratik haklarının iyileştirilebilmesi için eğitim çalışanlarının sendikal faaliyetlere katılması önemli bir gerekliliktir. Sendika üyeliğinde bireysel çıkarlara dayalı anlayışın yıkılması, yerine işkolunun ortak sorunlarına çözümler üretmek için ortak çaba sarf edilmesi gerekmektedir. Ayrıca eğitim iş kolunda çalışanların sendikalara karşı olumsuz algılarının değiştirilmesine yönelik sendikaların siyasi partilerin uzantısı olmadığı üyelere anlatılmalıdır. Sendikaların bölünmüş olması ortak fikirlerin alınmasını engellemektedir; bu yüzden sendika sayısının azaltılması gerekmektedir. Sendika temsilcilerinin okullara giderek sendika konusunda eğitim çalışanlarını bilgilendirmeleri ve sendikanın faaliyetlerine yönelik sunmaları gerekmektedir. Sendikaların yazılı ve görsel yayınları daha verimli kullanmaları okullara bu yayınları ulaştırmaları, eğitimcileri yaptıkları çalışmadan haberdar etmeleri gerekmektedir. Eğitim çalışanlarının sendikalara üye olmadan önce ; sendika tüzüğünü okuyup, kazanımlarına bakarak üye olmaları daha doğrudur.