ORTAOKUL 5. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖZ-YETERLİLİK ALGISI, ÖZDÜZENLEME BECERİSİ VE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI ARASINDAKİ AÇIKLAYICI VE YORDAYICI İLİŞKİLER ÖRÜNTÜSÜ

Abstract

Araştırmanın temel amacı; ortaokul beşinci sınıf öğrencilerinin öz-düzenleme becerileri, öz-yeterlik algıları ve akademik başarıları arasındaki ilişkiler örüntüsünü çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Tezin birinci bölümünde problem durumu, alt problemler, amaç, önem, sayıltılar, sınırlılıklar ve tanımlar açıklanmıştır. İkinci bölümde araştırmanın kuramsal temeli incelenerek öğrenme, öğrenme kuramları, öz-düzenleme ve öz-yeterlik süreçleri araştırılmıştır. Tezin üçüncü bölümünde tezin yöntemi, dördüncü bölümünde bulgular, beşinci bölümünde ise sonuç, tartışma ve önerilere değinilmiştir. Nicel araştırma modellerinden olan “İlişkisel Tarama Modelinin” kullanıldığı araştırma, 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde Hakkâri iline bağlı ortaokullarda okuyan beşinci sınıf öğrencileriyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklem grubunu, yaşları 10-13 arasında değişen 340’ı kız 310’u erkek olmak üzere toplam 650 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada öğrencilerin öz-düzenleme becerilerini ölçmek için çocukların özdüzenlemeli öğrenmeyi kullanımı envanteri; öğrencilerin öz-yeterliklerinin ölçülmesinde ise çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinden yararlanılmıştır. Öz-düzenleme ve öz-yeterlik değişkenlerinin her ikisi de 5’li likert tipi ölçekle ölçülmeye çalışılmıştır. Okul başarısının ölçülmesinde ise birinci dönem sonu not ortalamaları dikkate alınmıştır. Elde edilen verilerin analizinde kullanılan istatistiksel yöntemler; aykırı değer testi, normallik testi, frekans dağılımları, aritmetik ortalama, açımlayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, doğrulayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modellemesi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve bağımsız gruplar t testidir. Gözlem sayısının 30’dan az olduğu seçenek/seçenekler barındıran sorularda da istatistiksel gücü kaybetmemek adına parametrik testlerin kullanımı tercih edilmiştir. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; öğrencilerin öz-düzenleme becerilerinin okul başarısı üzerinde % 31,6’lık, öz-yeterlik algılarının ise % 33,1’lik bir etkisi tespit edilmiştir. Fakat öğrencilerin öz-düzenleme becerileri ve öz-yeterlik algıları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca öğrencilerin okul başarılarının cinsiyet, okul öncesi eğitim durumu ve anne eğitim düzeyi gibi çeşitli değişkenlere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.