TÜRK – İSVEÇ İŞ KÜLTÜRÜNDE LİDERLİK TARZLARININ ÇATIŞMA ÇÖZÜM YÖNETİMİ ÜZERİNE ETKİSİ

Abstract

Yöneticilerin sahip olduğu liderlik tarzı iş yapma biçimlerine doğrudan etki etmektedir. Çalışma içerisinde yer alan çatışma yönetim tarzları kavramı ile de bu konuya değinilmek istenmektedir. Yöneticilerin sahip olduğu liderlik tarzı ile çatışma yönetim tarzları arasındaki ilişki inceleme konusunu oluşturmaktadır. Çalışma içerisinde Türk ve İsveç iş kültüründe yer alan yönetici düzeyindeki çalışanların gösterdikleri liderlik tarzı ve bu kavramın çatışma yönetim tarzına olan etkisi incelenmektedir. Araştırma Türk ve İsveçli yöneticilerin hangi liderlik tarzlarına sahip olduklarını ve hangi liderlik tarzının nasıl bir çatışma çözüm yöntemi kullandığını belirlemek üzerine yapılmaktadır. Araştırmanın içerisinde liderlik tarzları ve çatışma yönetim tarzları ele alınmaktadır. Modelde liderlik tarzları değişkenleri otoriter liderlik, demokratik liderlik, serbest bırakıcı liderlik, dönüşümcü liderlik ve etkileşimci liderlik şeklindedir. Çatışma yönetim tarzları değişkenleri ise bütünleştirme, uyma, kaçınma, hükmetme ve uzlaşma şeklindedir. Anket formu 150 Türk ve 150 İsveçli yönetici olmak üzere toplam 300 kişiye uygulanmış olup, üç aşamadan oluşmaktadır. Birinci kısım katılımcıların bilgilerini almak için hazırlanan demografik form, ikinci kısımda Northouse (2016) tarafından geliştirilen Otokratik – Demokratik - Serbest Bırakıcı liderlik tarzları ve Bass & Avolio tarafından geliştirilen Dönüşümcü - Etkileşimci liderlik tarzları ve üçüncü kısım ise Rahim (1983) tarafından geliştirilen çatışma yönetim tarzlarının (ROCI-II) belirlenmesi üzerinedir. Çalışmadaki anket formu ile elde edilen veriler SPSS 21.0 ve AMOS programında analiz edilecektir. Öncelikle ölçekler için doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Daha sonra analiz kapsamında demografik verilerin analizi için açıklayıcı istatistik ve hipotezlerin analizi içinde korelasyon analizi ve regresyon analizi uygulanacaktır. Türk ve İsveçli yöneticilerin genel olarak liderlik tarzlarına xvi

bakıldığında Türk yöneticiler demokratik ve dönüşümcü liderlik alt boyutları (bireysel ilgi, entelektüel dürtü) liderlik tarzlarına sahipken, İsveçli yöneticiler serbest bırakıcı ve dönüşümcü liderlik alt boyutuna ait (entelektüel dürtü) liderlik tarzında olduğu görülmektedir. Diğer açılardan bakıldığında çatışma çözüm yönteminde de İsveçli yöneticiler çoğunlukla hükmetme ve uyma anlayışına başvururken Türk yöneticilerde kaçınma ve bütünleştirme anlayışının daha fazla olduğu görülmektedir.