KİMYA ÖĞRETİM PROGRAMI KAZANIMLARI İLE DERS KİTAPLARINDA BULUNAN ETKİNLİK VE DEĞERLENDİRME ARAÇLARININ BİLİŞSEL, DUYUŞSAL VE PSİKOMOTOR BOYUTLAR AÇISINDAN İNCELENMES

Abstract

Araştırmanın amacı, Kimya Öğretim Programı’nda bulunan kazanımlar ile kimya ders kitaplarında bulunan ölçme-değerlendirme araçları ve etkinlikler arasındaki uyumun belirlenmesidir. Veriler, doküman analizi kullanılarak toplanmıştır. Ortaöğretim 9. ve 10. sınıf Kimya Ders Programı ve 9. ve 10. sınıf Kimya Ders Kitabı yararlanılan başlıca dokümanlardır. Kazanım ifadeleri ve ölçmedeğerlendirme araçları Anderson ve Krathwohl tarafından belirlenen anahtar kelimeler dikkate alınarak analiz edilmiştir. Bununla birlikte kazanımlar, ölçmedeğerlendirme araçları ve etkinlikler; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanda literatürde yer alan çalışmalardan yararlanılarak sınıflandırılmıştır. Çalışmanın sonucunda 2018 Kimya Dersi Öğretim Programı 9. ve 10. sınıf kazanımlarının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’nin bilişsel alanın alt basamaklarına homojen olarak dağılmadığı tespit edilmiştir. Kimya Öğretim Programı’nda bulunan 9. ve 10. sınıf kazanımları, bilişsel süreç boyutunun ağırlıklı olarak anlama basamağında; bilgi boyutunun ise kavramsal bilgi boyutunda yer almaktadır. Üst bilişsel bilgi boyutunda kazanım bulunmadığı tespit edilmiştir. Kimya ders kitabında bulunan ölçme-değerlendirme araçlarına bakıldığında 9. sınıf ağırlıklı olarak bilişsel süreç boyutunun anlama basamağında, 10. sınıf uygulama basamağında; bilgi boyutunda ise 9. sınıf olgusal bilgi boyutunda, 10. sınıfın ise işlemsel bilgi boyutunda yer aldığı tespit edilmiştir. Kimya Öğretim Programı’nda bulunan 9. sınıf kazanımları ile ölçme-değerlendirme araçları arasında belirli bir uyumdan söz edilebilmektedir. Ancak 10. sınıf kazanımları ağırlıklı olarak anlama, ölçme-değerlendirme araçları ağırlıklı olarak uygulama basamağında bulunmaktadır. Bu sebeple Kimya Öğretim Programı’nda bulunan 10. sınıf kazanımları ve 10. sınıf ders kitaplarında bulunan ölçmedeğerlendirme araçları arasında uyum olmadığı tespit edilmiştir. Bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanlarda sınıflandırırken 9. ve 10. sınıf kazanımlarının alt boyutlarına bakıldığında duyuşsal alandan bahsetmek mümkündür fakat ölçme-değerlendirme araçlarında aynı durum bulunmamaktadır. 9. ve 10. sınıf kimya ders kitaplarında bulunan ölçme değerlendirme araçları tamamen bilişsel alanda bulunmaktadır. Etkinlikler ağırlıklı olarak psikomotor, kazanımlar ise bazı alt boyutları dışında doğrudan psikomotor alanda bulunmadıkları belirlenmiştir.