ÖĞRETİM ELEMANLARININ TEKNOLOJİK PEDAGOJİK ALAN BİLGİSİ YETERLİLİK DÜZEYLERİNİN FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Abstract

Yaşamın her alanında kullanılan eksi ve yeni teknolojiler gün geçtikçe yenilenmekte, gelişmekte ve dinamik bir yapıda ilerlemektedir. Yaşam ile önemli derecede bütünleşmiş olan teknolojinin eğitim-öğretim ortamlarında kullanılmaması düşünülemez. Bu bağlamda eğitim-öğretim ortamları ile teknolojiyi bütünleştirme, planlama ve etkili kullanma konusunda öğretmen yetiştiricilerinin belirli bilgi türlerine ve yeterliliklerine sahip olmaları gerekmektedir. Bu düşünce ile Koehler ve Mishra tarafında geliştirilen TPAB modeli çerçevesinde, İstanbul ilindeki üniversitelerin eğitim fakültelerinde görev yapmakta olan öğretim elemanlarının, mevcut Teknolojik Pedagojik Alan Bilgileri (TPAB), TPAB konusunda kendilerine duydukları öz yeterlilik düzeyleri ve öğretimsel stratejilerinin TPAB ve TPAB öz güvenleri ile ilintisi saptanmaya çalışılmıştır. 2019-2020 yılında nicel olarak yürütülen araştırmaya 107’ si kadın, 89’ u erkek toplam 196 öğretim elemanı katılmıştır. Araştırmada, katılımcıların demografik özelliklerine ulaşmak adına “Kişisel Bilgiler Formu”, TPAB düzeylerini belirlemek için “Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Ölçeği” (TPABÖ), TPAB öz yeterlik algılarını belirlemek için “Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi Öz Güven Ölçeği” (TPABÖZÖ) ve pedagojik inançlarının yöneylemlerini belirlemek için “Pedagojik İnanç Sistemleri Ölçeği” (PİSÖ) olmak üzere toplam dört ölçekten oluşan veri toplama aracı kullanılmış ve veri analizleri yapılmıştır. Elde edilen verilerin basit frekans ve karşılaştırma analizler yapılmış, parametrik testler uygulanmıştır. Ulaşılan bulgulara göre öğretim elemanlarının TPAB ve TPAB öz güven düzeylerinin orta seviyede olduğu ve öğrenen-öğreten merkezli pedagojik algıya sahip oldukları tespit edilmiştir. TPAB

vi

Öz Güven Ölçeğine göre öğretim elemanlarının akademik statüleri yükseldikçe TPAB öz güvenlerinin düştüğü ve 0-5 tecrübe yılına sahip katılımcıların, 21 ve daha fazla tecrübe yılına sahip katılımcılara göre daha yüksek TPAB öz güvene sahip oldukları tespit edilmiştir. Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri bölümünde görev yapan öğretim elemanlarının en yüksek TPAB ve TPAB öz güvene sahip olduğu saptanmıştır. Öğretim elemanlarının akademik unvanlarına göre TPAB genel ve Teknolojik Bilgi (TB), Teknolojik Alan Bilgisi (TAB), Teknolojik Pedagojik Bilgi (TPB) alt faktörlerinde öğretim görevlileri ile profesörler arasında öğretim görevlilerinin lehine önemli derecede farklılaşma tespit edilmiştir. Eğitim düzeyine göre ise TB ve TPB alt faktörleri için yüksek lisans mezunlarının, doktora mezunlarına göre daha yüksek skorlar elde ettikleri görülmüştür. Mesleki kıdem yılına göre ölçek genelinde anlamlı farklılaşma görülmez iken sadece TB alt boyutunda öğretim görevlilerinin lehine anlamlı farklılaşma olduğu ortaya çıkarılmıştır. Katılımcıların TPAB, TPAB öz güven, pedagojik algılarının cinsiyet ve görev yaptıkları yükseköğretim kurumunun türüne göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı tespit edilmiştir.