KENTSEL DÖNÜġÜM ÖNCESĠ VE SONRASI MEKÂN ORGANĠZASYONLARININ KARġILAġTIRILMASI FĠKĠRTEPE ÖRNEĞĠ

Abstract

Kentsel dönüşüm çalışmaları, bozulan, köhneyen ya da tamamen yok olan dolayısıyla fiziksel ve sosyal açıdan çöküntüye maruz kalan alanlarda yeni yaşanabilir alanlar yaratılması ya da mevcut alanın iyileştirilmesi amacıyla uygulamada kullanılan önemli mekânsal değişim aracıdır. Kentsel dönüşüm projeleri; başlangıçta sosyal, kültürel ve ekonomik değişimlerin neden olduğu yerleşim alanlarındaki yetersizliklerin yerine sağlıklı ve güvenilir yaşam alanlarının oluşturulması amacıyla uygulanmaya başlanmış olsa da kentsel dönüşümü etkileyen farklı nedenler de mevcut bulunmaktadır. Tez konusunu oluşturan Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi; yukarıda sözü edilen yapısal nedenlerin dışında, yerleşimin bulunduğu alanın coğrafi konumu dolayısıyla deprem kuşağı üzerinde yer alması, bölgede bulunan yapıların insan yaşamı açısından tehlike oluşturacak ölçüde sağlıksız durumda olması nedenleriyle de bölgede kentsel dönüşüm gerekli görülmüştür. Bu tezin amacı kentsel dönüşümün mekân organizasyonu açısından değerlendirilmesi ve kentsel dönüşüm uygulamaları öncesi ve sonrasının bu açıdan karşılaştırılmasıdır. Bu amaca yönelik olarak, öncelikle mekân kavramı ve kentsel mekân kavramına ilişkin alt başlıklar detaylı olarak incelenmiştir. Çalışmanın ilerleyen bölümlerinde, kentsel dönüşüm öncesi, Fikirtepe‟nin mekân organizasyonu açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi‟nin uygulanma süreci yasal düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmiştir. Son olarak Fikirtepe Kentsel Dönüşüm Projesi‟nin mekân organizasyonu açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. İncelenen örnekler ve literatür taraması sonucu elde edilen veriler sonuç bölümünde yorumlanmıştır.