İSTANBUL’DA BULUNAN SOSYAL HİZMET MERKEZLERİNDE GÖREV YAPAN MESLEK ELEMANLARININ İKİNCİL TRAVMATİK STRES DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırma, İstanbul’da bulunan sosyal hizmet merkezlerinde çalışan meslek elemanlarının (sosyal hizmet uzmanı, sosyolog, psikolog, öğretmen, çocuk gelişimci, psikolojik danışmanlık ve rehberlik uzmanı) yaşadıkları ikincil travmanın çeşitli faktörlere (yaş, cinsiyet, deneyim yılı, eğitim durumu, medeni durumu, çocuk sahibi olup olmama, meslek, çalışılan birim) göre saptanmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda sosyal hizmet merkezlerinde çalışan 112 meslek elemanına anket formu elden ve elektronik ortamda gönderilmiş, doldurulan anketler çalışmacıya geri teslim edilmiştir. Verilerin analizi ise SPSS programıyla sağlanmıştır. Elde edilen verilerin analizi Bağımsız Örneklem T Testi ve One Way Anova Testi ile yapılmıştır. Meslek elemanlarının ikincil travma düzeylerini ölçmek amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen sosyo-demografik formu ve Ayla KAHİL’in Türkçe’ye uyarladığı İkincil Travmatik Stres Ölçeği Türkçe Formu kullanılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda meslek elemanlarının orta düzeyde ikincil travma yaşadıkları saptanmıştır. Bununla birlikte ikincil travma düzeyinin yaş, cinsiyet, eğitim durumu, medeni durum, çocuk sahibi olup olmama, deneyim yılı, meslek, çalışılan birimle anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı bulgulanmıştır. Sosyal hizmet merkezlerinde çalışan meslek elemanları, travma yaşamış veya yaşama riski olan bireylerle doğrudan ilişki kurduklarından ikincil travmaya maruz kalma riskini en yoğun yaşayan gruplardandır. İkincil travmaya maruz kalan meslek elemanlarının çalışma motivasyonları zaman zaman sekteye uğrayabilmekte, sosyal hayatlarının olumsuz düzeyde etkilenmesine neden olabilmektedir. Bu nedenle meslek elemanlarının biraraya gelebilecekleri çeşitli faaliyetlerin yapılması, etkinlikler düzenlenmesi, bunun yanında ikincil travmaya uğrama risklerini en aza indirgeyecek v

şekilde süpervizyon eğitimi almaları meslek elemanlarının yaşayacakları muhtemel ikincil travmanın önüne geçilebilmesinin yollarından birkaçıdır. Yapılan literatür taramasında ikincil travma ile ilgili ulusal ve uluslararası çalışmaların yeterli olmadığı saptanmış ve konu ile ilgili daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğu anlaşılmıştır. Ayrıca bu çalışmalar için örneklemin daha geniş tutulması, katılımcıların sayısının artırılması konu ile ilgili yapılacak analizlerin daha sağlıklı sonuç vermesini sağlayacaktır.