MESLEK LİSELERİNİN FİZİKSEL KOŞULLARIYLA MESLEK ÖĞRETMENLERİNİN İŞ TATMİN DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞK

Abstract

Mesleki Eğitim, Toplumumuzda her meslek alanında kalifiye eleman ihtiyacını karşılayabilmek için mümkün olan tüm bilgi ve becerilerin öğretildiği eğitim şeklidir. Mesleki eğitimin amacı, her toplumun ve işverenlerin istekleri yönünde kişilere belli bir iş dalının gerektirdiği bilgi, yetenek ve uygulama yeterliliklerinin kazandırılmasıdır. Ülkemizde mesleki teknik eğitimle ilgili bazı sorunlar ortaya çıkmaktadır. Örneğin, gelişen teknolojiye uyum sağlanamaması, nitelik sorunu; öğrencilerin mesleki yeterlilikleri kazanamaması, atölyelerin eksiklerinin giderilmeme, mesleki eğitim veren okul binalarının tek tip proje halinde yapılması vs. Bu sorunların en önemlilerinden biri ise, öğretmenlerin iş doyumudur. İş doyumu, eğitim üzerinde etkin bir rol oynamaktadır. İş doyumunun içeriğini etkileyen çeşitli faktörler ve bunların sonuçlarından doğan denge, eşitlik, iyilik kavramları iş doyumunu oluşturmaktadır. Öğretmenlerin meslek doyumunu etkileyen bireysel sorunlar; yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, meslekte çalışma yılı örgüt olarak iş ve işin niteliği, işyeri sosyal ortamı, ücret vb. olarak ele almak mümkündür. Bu çalışmada ise okulların örgütsel faktörlerden biri olan fiziksel koşulların, hem bina özellikleri (büyüklük, kullanılabilirlik, işlevsellik) hem atölye varlığı ve mekân büyüklüğü (öğrenci sayısına ve donanıma göre) hem de meslek dallarına uygun makine teçhizat yeterliliği bakımından uygun olup olmamasının meslek öğretmenlerinin iş doyumuyla ilişkisini incelemek amaçlanmaktadır. İstanbul İli Silivri, Çatalca, Esenyurt, Büyükçekmece, Şişli, Avcılar, Bahçelievler, Küçükçekmece, Bağcılar İlçelerinde bulunan endüstri meslek liselerinde görev yapmakta olan rastgele olarak seçilen 149 meslek öğretmeni dâhil edilmiştir. Çalışmada öğretmenlerin iş-tatmin düzeylerinin belirlenmesi için “Minnesota İş Tatmin Ölçeği (Weiss, David,England & Lofquist, 1967)’’ ve kurumların genel olarak ve atölyelerinin fiziki şartlarına ilişkin memnuniyet düzeylerinin tespiti için “Fiziki Ortam Formları 1-2-3” ve demografik özelliklerinin belirlenmesi için de “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Gerçekleştirilen analizler ışığında öğretmenlerin iş-tatmin düzeylerinin bulundukları kurumun ve atölyelerinin fizikler şartları ile istatistiksel olarak anlamlı biçimde ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin iş-tatmin düzeyleri ve fizik ortam memnuniyet düzeyleri çeşitli demografik özelliklere göre karşılaştırılmış ve sonuçlar mesleki eğitimin niteliğini artırabilecek unsurlar bağlamında tartışılmıştır.