Abstract:
Bu tezin amacı, kent nüfusunun artmasıyla birlikte şehirlerde yaşayan engellilerin en çok karşılaştığı sorunları dile getirmek, engellilere yapılan hizmetlerde yerel yönetimlerin rolünü saptamak ve yerel yönetimler tarafından yapılan hizmetlerin eksikliklerini belirlemektir.
Türkiye’de engelli bireylerin en fazla karşı karşıya kaldığı sorunlar: eğitim, yoksulluk, iyileştirme, ulaşım, fiziksel çevre ve barınma sorunu, erişilebilirlik ya da ulaşılabilirlik sorunu, istihdam, sosyal güvenlik sorunu, sosyal dışlanma sorunu olarak sıralanabilir.
Bu araştırmanın birinci bölümü ve ikinci bölümünde dünyada ve Türkiye’de kent ve kentli hakları incelenmiştir. Üçüncü bölümde engellilikle ilgili kavramlara yer verilmiş olup, engellilerin hakları ve yaşadıkları sorunlar dile getirilmiştir. Dördüncü bölümde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık Daire Başkanlığı Engelliler Müdürlüğü’nün engellilere yönelik hizmetleri aktarılmıştır. Ayrıca engelli hakları konusunda İstanbul’da çalışan üç sivil toplum kuruluşunun (Bedensel Engellilerle Dayanışma Derneği, Türkiye Görme Engelliler Derneği ve Zihinsel Engellileri Eğitim Derneği) temsilcileriyle derinlemesine yapılan görüşmelerde öne çıkan, engellilerin beklentileri ve İstanbul’da en çok karşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır.
Sonuç olarak İBB Engelliler Müdürlüğü, belediyecilik anlayışı içerisinde engellilere yönelik bazı hizmetler yürütmektedir. Ancak yaptığı hizmetlerde engellileri bu tür hizmetlere muhtaç bırakmayacak şekilde yolları inşa etmek ve toplu taşımaları engellilere ve yaşlılara uygun olarak yeniden tasarlamak, eğitim hizmetlerinin erişimini kolaylaştırıp kalitesini artırmak, istihdamı daha fazla sağlamak, kamusal alanlarda insanların taciz eden bakışlarına maruz kalmadan serbestçe yaşamlarını sürdürmeyi sağlayacak fırsatlar sunmak ve engellilere karşı toplumsal farkındalıklar yaratmak gerekmektedir.
