Abstract:
Ulusların ve toplumların en değerliği zenginliği ve mirası nitelikli insan gücüdür. Bu
potansiyelin etkili bir Ģekilde kullanımı geliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerin eğitim
harcamalarının baĢat yatırımlar arasında olmasının neredeyse birincil sebebidir.
Nitelikli insan gücüne sahip olmak için öğrencilerin daha iyi öğrenebileceği ortam ve
fırsatlar yaratmak gerekir. Okullarımızda zorunlu derslerin yanı sıra demokratik
anlayıĢla bireylerin ilgi ve yeteneklerine uygun tercih yapabildikleri seçmeli ders
uygulaması bu amaca hizmet etmektedir.
Bu çalıĢmanın amacı; 2005 yılından beri var olan seçmeli ders uygulamasını
ortaokullarda görev yapan yöneticiler ve seçmeli derslere giren öğretmenlerin,
ilköğretim 5 ve 6. sınıf öğrencilerinin ve velilerinin görüĢlerine göre incelemek, elde
edilen bulgular ile problemlere çözüm önerileri sunarak tartıĢmaktır.
AraĢtırmanın evreni; 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında, Ġstanbul ilinin BayrampaĢa
ilçesindeki devlet ortaokullarında 5 ve 6. sınıfta okuyan öğrenciler ve velileri,
seçmeli derslere giren öğretmenler ve bu okullardaki yöneticilerdir. AraĢtırmanın
örneklemi ise Ġstanbul ili BayrampaĢa ilçesi Ali Ülker Ortaokulunda öğrenim gören
otuz altı 5 ve 6. sınıf öğrencisi, yedi 5 ve 6. sınıfta öğrencisi olan veli, on dört 5 ve 6.
sınıflarda seçmeli derslere giren öğretmen ve BayrampaĢa ilçesinde bulunan altı
ortaokul yöneticisini kapsamaktadır.
Bu araĢtırma nitel araĢtırma yaklaĢımı ile hazırlanmıĢtır. AraĢtırmanın verileri
görüĢme tekniği ile toplanmıĢtır. Katılımcılara seçmeli derslerin seçim sürecinde
karĢılaĢtıkları sorunlarla ilgili görüĢleri ve bu sorunlara çözüm önerileri getirmek
amacıyla yarı yapılandırılmıĢ görüĢme soruları sorulmuĢtur. Elde edilen verilerin
çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıĢtır.
Analizlere baktığımızda, seçmeli derslerin seçiminde öğrenciler üzerinde ailelerinin
etkisinin oldukça fazla olduğu belirlenmiĢtir. Veli ve öğrencilerin ders içerikleriyle
ilgili yeterince bilgilendirilmedikleri saptanmıĢtır. Seçmeli derslerin sayıca fazla
olmasıyla birlikte ikili öğretim yapan okullarda derslik ve öğretmen eksikliği açığa
çıktığı, bu nedenle istenilen derslerin seçilemediği belirlenmiĢtir. Sınıf mevcutlarının
fazla olduğu, seçmeli derslere ait ders kitaplarının ve materyallerinin olmadığı,
öğretmenlerin konuyla ilgili hizmet içi eğitim almadığı ve notla değerlendirmenin
öğrenciler üzerinde kaygıyı artırdığı ifade edilmiĢtir.
ÇalıĢmadan elde edilen bulgular ve ulaĢılan sonuçlardan hareketle; seçmeli ders
uygulamalarında gerekli öğretmen, materyal ve fiziki ortamın sağlanması,
öğrencilerin istedikleri dersleri alabilmelerine fırsat sağlayacak ortam oluĢturulması
ve seçmeli derslerin içerik ve amaçlarına yönelik bilgilendirmelerin zamanında
yapılması gerektiği söylenebilir.
