Abstract:
İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan araştırmalar, restaurant işletmelerinde çok
sayıda iş kazası yaşandığını ve bu iş kazalarının büyük çoğunluğunun zaman kayıplı
kazalardan oluştuğunu göstermektedir.
İş sağlığı ve güvenliğine yeterince önem verilmemesi, toplumun genelinde iş
güvenliği bilincinin bulunmaması, “kaç yıldır bu işi yapıyorum bir şey olmadı”
düşüncesi ve eğitim/bilgi eksikliği iş kazalarının ana sebeplerinin başında
gelmektedir.
2014 SGK verilerine bakıldığında lokanta ve seyyar yemek hizmeti faaliyetlerinde
6099 kişinin iş kazası geçirdiği, bu kazalar sonucu yaşanan iş günü kaybının ise
31702 olduğu görülmektedir. Bu veriler ekonomik faaliyet sınıflamasına (NACE)
göre az tehlikeli ve tehlikeli grupta yer alan restaurant sektöründe iş güvenliği
uygulamalarının ciddi bir şekilde ele alınması ve devlet tarafından gerekli
denetimlerin yapılması gerekliliğini bir kez daha gözler önüne sermektedir.
Bu tez çalışması 120 işletmesi bulunan bir restaurant zincirinde 2015 yılı içerisindeki
iş kazası kayıtları ele alınarak yapılmıştır. Meydana gelen iş kazaları, kaza tipleri, bu
kazaların nedenleri ve kazaları önlemek için alınması gereken aksiyonlar, iş kazası
ve ramak kalaların araştırılmasının önemi üzerinde durulmuş, örnek kaza
araştırmaları yapılmıştır. Ayrıca restaurant sektöründeki olması gereken iş sağlığı ve
güvenliği uygulamaları detaylı olarak ele alınmış, işyerindeki tehlike ve riskler
belirlenerek bunların önlenmesine yönelik risk analizi çalışmaları yapılmıştır.
Bu tez çalışmanın amacı; çalışmaya konu olan restaurant zincirinde yıl içerisinde
meydana gelen toplam kaza sayısı ve kazalarda kaybedilen gün sayısının aylara göre
dağılımı, kazalarda en çok hangi vücut bölgelerinin yaralandığı, hangi görevlerdeki
çalışanların daha fazla kazaya maruz kaldığı, kazaların restaurantların en çok hangi
bölümlerinde meydana geldiği, restaurant sektörüne yönelik olarak belirlenen kaza
tiplerine göre kaza sayısı ve bu kazalardaki gün kayıplarının belirlenmesi, iş sağlığı
ve güvenliği tedbirlerinin gerektiği gibi uygulanması durumunda sektörde yaşanan iş
kazalarında büyük oranda azalma olacağı, bu tedbirlerden ortam bazlı olanların
uygulanabilirliğinin daha yüksek oranda iken bireye yönelik olanların
uygulanabilirliğinin daha güç olduğu konularına dikkat çekmek ve sektörde risk
analizi çalışmalarına örnek teşkil etmektir.
