Abstract:
Türkiye, çok partili hayata girdiği yıldan bugüne 77 yıllık seçim tarihine sahiptir.
Seçimler demokrasinin bir tecellisi olarak her dönem gerçekleĢtirilmiĢtir. Seçim
kampanyaları da bu doğrultuda gerçekleĢtiği dönemlerin teknolojik altyapınsa paralel
olarak Ģekillenmektedir. 2000‘li yıllara kadar süregelen dönemlerde seçimlerde
kullanılan grafik tasarım ürünleri basılı tekniklerle oluĢturulmaktadır. Bugün bu
ürünler dijital devrim sonrası adını geleneksel seçim kampanya ürünleri olarak tabir
ettiğimiz afiĢ/poster, açık hava reklamları, basın ilanları broĢürler vs. olarak
anılmaktadır. Dijital devrim ile ona bağlı olarak geliĢen tüm ürünler geleneksel
ürünlerin bir parçası değil aksine yeni bir iletiĢim Ģekli olarak ortaya konmaktadır.
2000 sonrası gerçekleĢen dijital devrim beraberinde yeni iletiĢim yöntemleri
getirmektedir. Yeni medya olarak tanıdığımız bu mecra seçim kampanyalarına yeni
ürünler ortaya koymaktadır. Bu mecrada afiĢler/ilanlar paylaĢım görsellerine,
televizyon reklamları, tematik kısa paylaĢım videolarına, grafik tasarımlar, hareketli
grafik tasarımlara dönüĢerek dinamik, etkileĢimli ve hızlı bir iletiĢim aracına
dönüĢmektedir. Ġlk olarak e-posta ve web siteleriyle baĢlayan bugün sosyal medya
uygulamalarıyla çepeçevre etrafımızı kuĢatan bu iletiĢim sisteminden seçim
kampanyaları da etkilenmektedir. Buradan hareketle bu çalıĢmada geleneksel
yöntemlerle üretilen seçim kampanya ürünlerinin yeni medya ortamlarındaki geliĢimi
araĢtırılmaktadır. AraĢtırma seçim kampanyalarının ilk olarak reklam ajansları
tarafından ele alındığı 1991 genel seçimlerinden 2019 yerel seçimlerine kadar geçen
süreçte gerçekleĢen seçim kampanyalarını ele alınmaktadır. Bu kampanyalardaki
görseller betimlenirken yeni medya ortamlarındaki dönüĢümü de hem görsel hem de
ürün olarak çözümlenmektedir. AraĢtırma sonuçlarına göre; kısıtlı mecralar 1990-
2000 yılları arasında oluĢturulmuĢ tüm ilanlarda yoğun mesaj kaygısı sebebiyle
zengin metin içerikleriyle dolu tasarımlar ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. 2000-
vi
2010 yılları arasında ise web siteleri ve henüz yeni ortaya çıkan sosyal medya
uygulamaları kampanyaların birer parçası olmaktadır. Özellikle web siteleri bu
dönem seçim kampanyalarının önemli bir ayağını oluĢturmaktadır. Tasarımlar artan
mecralarla birlikte sadeleĢmiĢ ve daha net söylemlerle oluĢturulmuĢtur. Ġlanlardaki
karmaĢık görsel yaklaĢım gitgide sadeleĢmekte ve imaj ön plana çıkmaktadır. 2010
sonrası ise artan sosyal medya kullanımı ile birlikte partiler, yeni medya siyaset
kurumu için önemli bir alan oluĢturmaktadır. Kampanyalar geleneksel yöntemlerle
geliĢtirilerek yeni medya mecralarında paylaĢılmaktadır. Üretilen tasarımlar yeni
mecralarda kısmen farklılaĢarak kampanya kimliğinden kopmamaktadır. Dijital
kampanya çalıĢmaları açısından son üç seçimde sadece etkili örnekler ortaya
koyulmaktadır.
