Kanun koyucu, babanın kim olduğuna dair tespitteki zorlukları, hayatın olağan
akışına uygun karineler benimseyerek çözmüştür. Babalık karinesi olarak
isimlendirilen bu karineler, ana ile evli olan kişi ile çocuk arasında soybağını
kurmaktadır. Soybağının reddine karar verilmesi ise ancak babalık karinesinin
çürütülmesine dayanan soybağının reddi davası ile mümkündür. Soybağının
reddi davası dışında çocuk ile koca arasında kurulmuş olan soybağını ortadan
kaldırmanın başka bir yolu bulunmamaktadır. Bu nedenle soybağının reddi
davasını açmaya hak sahibi olabilmek büyük önem taşımaktadır. TMK m.
286 hükmü, soybağının reddi davasını açma hakkını kural olarak, koca ve
çocuğa tanımaktadır. Biyolojik babaya dava açma hakkı “diğer ilgililerin
dava hakkı” TMK m. 291 hükmünde tanınmıştır. Biyolojik babaya tanınan
bu hak, yine Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen şartlara tabidir. Dava kimin
tarafından açılırsa açılsın, soybağının reddi davası ile, koca ile çocuk arasında
soybağının kaldırılması ile birlikte, çocuk baba yönünden soybağı açısından
hiç kimseyle bağı olmayan, evlilik dışında doğmuş çocuk statüsüne dahil
olur. Davanın soybağının kaldırılması kararı ile sonuçlanması, biyolojik
babaya, tanıma ya da babalık davası yolu ile çocuk ile soybağını kurma
imkanını sağlar. Biyolojik baba ile çocuk arasında soybağının kurulması
halinde, soybağını reddeden koca açısından da, çocuk için önceden ifa ettiği
eğitim, bakım giderleri ve diğer nafaka yükümlerinin iadesi ve manevi
tazminata ilişkin talepleri gündeme gelebilir. Çalışmamızda soybağının
reddi davasının şartlarını biyolojik baba açısından değerlendirmeye ve
dava sonucunda doğabilecek bu talepleri irdelemeye çalışacağız. Konuyu
sınırlamak açısından, davanın sonuçlarına ilişkin bölümde özellikle yakın
1 Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi, fatma.
[email protected], ORCID: 0000-0002-1816-2804
Bu makale, İstanbul Aydın Üniversitesi Aile Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu (Online)
23-24 Eylül 2020’de bildiri olarak sunulmuştur.
Yayın Kuruluna Ulaştığı Tarih: 13.11.2020 - Kabul Edildiği Tarih: 26.11.2020
DOI: 10.17932/IAU.HFD.2015.018/hfd_v06i2005
250
Soybağının Reddi Davasında Biyolojik Baba
zamanda oldukça dikkat çeken Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 19.3.2019
t., E.2019/4-85, K.2019/314 Sayılı Kararını da dikkate alarak, soybağının
reddi davasını açan kocanın biyolojik babaya yöneltebileceği talepleri
değerlendireceğiz