Abstract:
Araştırmada, 9- 13 yaş aralığındaki özel yetenekli çocukların öz- şefkat
düzeyleri ile bilinçli farkındalık temelli öz yeterlilik düzeylerine anne baba
tutumlarının etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırmaya Bilim ve Sanat
Merkezinde eğitim alan 201 özel yetenekli ortaokul öğrencisi katılım
göstermiştir.
Araştırmanın evrenini Türkiye’ deki Bilim ve Sanat Merkezleri, örneklem
ise Türkiye’ deki Bilim ve Sanat Merkezlerinden rastgele belirlenen 10 tane
BİLSEM oluşturmaktadır. Bu araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmada Kişisel Bilgi Formu, Bilinçli-Farkındalık Temelli Öz-yeterlik
Ölçeği- Yenilenmiş (BFÖÖ-Y), Öz Şefkat Ölçeği Kısa Formu (ÖŞÖ- K), Anne
Baba Tutum Ölçeği veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Verilerin
analizinde SPSS v.23 programı kullanılmıştır. Üç ölçeğin ve alt boyutlarının
çarpıklık ve basıklık değerleri -1.5 ile +1,5 arasında olup, normal dağılıma sahip
olduğu kabul edilmiştir. Verileri değerlendirmek için ikili gruplarda bağımsız
gruplar t testi, üç ve üzeri gruplarda tek yönlü varyans (ANOVA) analizi
kullanılmıştır.
Araştırmamıza göre özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin öz şefkat
düzeyleri ile bilinçli farkındalık temelli öz yeterlilik düzeyleri arasında pozitif
yönde , yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Anne-babaların
çocuklarının, psikolojik özerklerine ilişkin yaklaşımları çocukların öz şefkat
düzeylerini etkileyen önemli konu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bilinçli
farkındalık temelli öz yeterlilik düzeyi ile anne-baba tutumunun “kabul/ilgi” alt
boyutunun ilişkisine bakıldığında ise pozitif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu
sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca çeşitli değişkenler ile özel yetenekli çocukların öz
şefkat, bilinçli farkındalık temelli öz yeterlilik düzeyleri ve anne baba tutumları
arasındaki ilişkilerde incelenmiştir. Bu kapsamında ele alınan çalışmaların daha
geniş örneklem grubu üzerinden yapılmasının alan yazına daha fazla katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.
