Abstract:
Araştırma, Bakırköy Belediyesi Türkan Saylan Kız Öğrenci Misafirhanelerinde
ikamet edip üniversite eğitimi alan 155 kız öğrencinin fonksiyonel besinlere yönelik
farkındalıklarını, tutumlarını ve fonksiyonel besinleri kullanma durumlarını saptamak
amacıyla yürütülmüştür.
Araştırma için misafirhanede ikamet edip anketi cevaplayabilecek, gönüllü 155
öğrenci popülasyon grubu olarak belirlenmiştir. Katılımcıların boy uzunlukları ve
vücut ağırlıkları araştırmacı tarafından ölçülmüştür. Katılımcılar 13 sorudan oluşan
anketi ve Fonksiyonel Besinler Tutum Ölçeği’ni (FBTÖ) cevaplamıştır.
Araştırmaya katılan 155 öğrencinin sadece %21,9’u daha önce fonksiyonel besin
tanımını duymuştur. Tanım en çok doktor veya diyetisyen (%29,4) gibi uzmanlardan
duyulmuştur. Kız öğrenciler arasında en çok tercih edilen fonksiyonel besinler siyah
çay, kahve, domates, zeytinyağı, az yağlı süt ürünleri, limon ve tam tahıllı ürünler
olmuştur. En çok tercih edilme nedeni ise bağışıklık sistemini korumasıdır (%63,9).
Alkol kullanan bireylerin “Gereklilik” alt faktör puanı, bazen alkol kullanan bireylere
kıyasla istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur (p= 0,013). Düzenli egzersiz yapanların
“Fayda” alt faktör puanı, düzenli egzersiz yapmayanlara kıyasla istatistiksel olarak
yüksek bulunmuştur (p=0,044). Fonksiyonel besin terimini duyan bireylerin
“Güvenlik” alt faktör puanları, fonksiyonel besin terimini duymayan bireylere kıyasla
istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur (p=0,033) Yaş ile fayda (p=0,038), toplam
fonksiyonel besinler tutum ölçeği (p=0,003) ve güvenlik (p=0,003) değişkenleri
arasında pozitif bir korelasyon bulunmuştur.
viii
Besinlerin ve besin bileşenlerinin antioksidan, antikanser, sindirime yardımcı,
bağışıklığı güçlendirici gibi etkileri mevcuttur. Bu etkilerinin besinlerin içeriğinde
bulunan başta polifenoller ve flavonoidler olmak üzere besin bileşenlerinden
kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Özellikle polifenoller grubu alt grupları
flavonoidler, lignanlar, stilbenler ve fenolik bileşikler ile bağışıklık sistemi başta
olmak üzere pek çok sağlık yararına etkileri saptanmıştır. Fakat fonksiyonel besinleri
tek tek tercih etmek yerine çeşitli ve devamlı olarak beslenmeye dahil etmek sağlığa
olan yararlı etkilerini maksimum kullanabilme yöntemidir. Bu anlamda tüketicilerin
doğru bilgilendirilmesi önemlidir. Özellikle gençler arasında ilgi çekici olan
fonksiyonel besinler, ileride önemi daha da artacak bir konu olarak gösterilmektedir
