Abstract:
Otizm, tipik olarak bireyden bireye farklılık gösteren çeĢitli semptomlarla
ortaya çıkan karmaĢık bir geliĢimsel bozukluktur. Bu bozukluk, sosyal temas ve
iletiĢim becerilerinde kısıtlamalarla, sınırlı ve tekrarlayıcı davranıĢlarla
karakterizedir. Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal etkileĢim ve iletiĢimdeki
bozukluklarla tanımlansa da OSB teĢhisi konan bireylerde iĢitsel uyaranlara anormal
davranıĢlar gözlenmiĢtir. Bu bireylerdeki duyusal iĢleme güçlükleri, iĢitsel alan dahil
olmak üzere hemen hemen bütün duyuları etkilemektedir. Bu algısal bozulmalar
OSB „de önemli bir tanı bulgusu olarak kabul edilir ve özellikle konuĢma ve
iletiĢim olmak üzere daha yüksek dereceli iĢlevler için yapı taĢlarını oluĢturur. OSB'
li bireyler, algısal rahatsızlıklardan ve bu durumla iliĢkili iletiĢimsel yeteneklerdeki
zorluklardan dolayı iĢitsel yeteneklerinde değiĢiklikler gösterebilirler. Bunlar,
merkezi iĢitsel sinir sisteminde akustik bilgiyi iĢleme performansının düĢük
olmasıyla sonuçlanabilir, yani merkezi iĢitsel iĢlemede bir bozulmaya neden
olabilir. ĠletiĢim ve dil bozukluğu OSB „lerin temel semptomlarından biridir. Uygun
dil geliĢimi için iĢitsel yolun periferik kısmından merkezi kısmın bütünlüğüne
duyulan ihtiyaç göz önüne alındığında, bu yoldaki değiĢiklikler hem dil ediniminde
hem de iĢlevsel kullanımında hasara neden olmuĢtur. Yapılan araĢtırmalarda OSB‟ li
bireylerde iĢitsel bilgilere ve özellikle konuĢmaya yönelimin azaldığı gözlenmiĢtir.
Limbik sistemdeki hipokampusun ise otistik bireylerde olgunlaĢmadığı tespit
edilmiĢtir. Hipokampus duyusal girdinin yanı sıra öğrenme ve hafızadan sorumludur.
ĠĢitsel bilgiler hipokampusta iĢlendiği için OSB „li bireylerde bilgi uzun süreli
belleğe aktarılmamaktadır. Hemisferler arasında iĢitsel bilgilerin iletimini doğrudan
etkileyen corpus callosum, OSB‟ li bireylerde iĢlevsel yetersizliğe sahiptir. Bu
nedenle otizmli bireylerde dikotik dinleme becerilerinde düĢüĢ olabileceği
düĢünülmektedir. Bu çalıĢma Hafif Düzey Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip
v
çocuklarda dikotik kelime mobil test aracılığıyla iĢitsel sistemde sağ kulak
avantajının araĢtırılması ve normal geliĢim gösteren grup ile karĢılaĢtırılması
amaçlanmıĢtır.
ÇalıĢmaya 8-12 yaĢları arasında Hafif düzey Otizm Spektrum Bozukluğuna
sahip 30 çocuk ve 8-12 yaĢları arasında normal geliĢim gösteren 30 çocuk olmak
üzere toplam 60 birey dahil edilmiĢtir. Dahil edilme kriterlerine uyan her bir
katılımcıya kulaklık takılarak mobil uygulama üzerinden dikotik kelime testi
gerçekleĢtirilmiĢtir. Elde edilen sonuçlar skor olarak belirtilmiĢ olup analiz
edilmiĢtir.
8-12 yaĢ aralığına sahip Hafif düzey otizm spektrum bozukluğuna sahip grupta
YönlendirilmiĢ Sol Kulak Ortalaması %2,40, YönlendirilmiĢ Sağ Kulak Ortalaması
%5,20 YönlendirilmemiĢ Sol Kulak Ortalaması %2,43, YönlendirilmemiĢ Sağ Kulak
Ortalaması %2,63 olarak elde edilmiĢtir.
8-12 yaĢ aralığına sahip normal geliĢim gösteren grupta YönlendirilmiĢ Sol
Kulak Ortalaması %5,30 YönlendirilmiĢ Sağ Kulak Ortalaması %7,40,
YönlendirilmemiĢ Sol Kulak Ortalaması %8,76 YönlendirilmemiĢ Sağ Kulak
Ortalaması %9,26 olarak elde edilmiĢtir.
Dikotik Kelime mobil test sonucunda Hafif düzey OSB „li grupta
yönlendirilmiĢ ve yönlendirilmemiĢ koĢulda sağ kulak avantajı gözlenmiĢtir.
Literatürle uyumlu olarak normal geliĢim gösteren grubun yönlendirilmiĢ ve
yönlendirilmemiĢ sağ ve sol kulak skorları hafif düzey OSB „li grubun sonucuna
göre yüksek elde edilmiĢ olup iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark
bulunmuştur