Şiddet ve Zorbalığı Önleme Modeli Olarak Abuluculuk Eğitimleri

Abstract

Toplumsal yaşam ve insanlık için bir tehdit olarak daima karşımıza çıkan saldırganlık davranışı ne yazık ki günümüzde artarak devam etmektedir. Okullarda, çocuk ve gençler arasında yaygınlaşan, şiddetin bir sorun çözme yöntemi olarak kullanılmasının istenmeyen sonuçlarını son yıllarda sıkça yaşamaktayız. Okullarda şiddet, akran zorbalığı gibi davranışların önlenmesine yönelik önlemler alınmadığı takdirde, toplumsal barış kültürünün oluşması için hiçbir tohum ekilmemiş olduğunu söylemek mümkündür. Tohum olmayan yerden de ürün beklemek sadece hayalcilik olacaktır. Bu konularda yapılan pek çok çalışma bulunmakla birlikte, önleyici çalışmalar kapsamında, yeni ve değişen projelere ihtiyaç olduğu açıktır. Şiddet davranışı karşısındakine zarar vermeyi hedefleyen ve insana özgü bir davranıştır. Bu nedenle şiddetin nedenleri insana özgü oluşumlarda aranmalıdır. İçinde bulunduğu toplum tarafından şekillendirilerek gelişen çocuk, hem kişilik hem de sosyal gelişim açısından bu çevreden etkilenir. Çok yönlü gelişim sürecinde toplumsal biliş gelişimi de önemli bir yere sahiptir. Okul içinde ya da herhangi bir yerde, çatışma bir problem olarak görülmemeli, aksine çözümün bir parçası olmalıdır. Çatışma yönetimi bir fırsat eğitimi olarak görülmelidir. Okullar çatışmaya olumlu bakan örgütler olmalıdır. Önemli olan çatışmanın yapıcı şekilde yönetilebilmesidir. Akran arabuluculuğu, tarafsız bir üçüncü akran öğrencinin iki ya da daha fazla sayıda çatışan öğrencinin anlaşmaya varmasına yardımcı olduğu, yapısal bir sürece gönüllü katılım demektir. Bu programlar “barış toplumu” na ulaşma konusunda, geleceğin yetişkinlerine gerekli becerileri de kazandırmak hedefi güderler. 1 Yrd. Doç. Dr. İstanbul Aydın Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü 44 Şiddet ve Zorbalığı Önleme Modeli Olarak Abuluculuk Eğitimleri Bu tür programlar okul-aile-çevre üçgeni içinde yürütülmeli, uzun bir sürece yayılmalı, kazanımların içselleştirilmesi ve davranışa dönüşmesi konusunda değerlendirmeler yapılmadan da sonlandırılmamalıdır. Barış toplumuna ulaşma çabaları içinde toplumsal şiddet ve türevlerinin ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmaların önemi büyüktür. Çatışma çözmeye yönelik becerilerin erken yaşta kazanılması, kazanımların içselleştirilmesi bakımından önemlidir. Bu nedenle çalışmada, okullarda planlanan akran arabuluculuğu örnekleri ele alınmıştır.

AMAÇ: Bu çalışmanın amacı, çatışma çözümünde şiddet kullanımını ortadan kaldırmaya yönelik eğitimlerin yerini ve bu tür eğitimlerin geniş ölçekte ele alınmasının önemini bir kez daha vurgulamak ve çalışmaların yaygınlaştırılması yolunda mesaj vermektir.