HIZLANDIRICI TABANLI RADYOİZOTOP ÜRETİMİ VE POTANSİYELİNİN SİMÜLASYONLAR YOLUYLA ARAŞTIRILMASI

Abstract

Tıbbi tanı ve görüntülemede çok talep gören radyoizotopların en son üretim yetenekleri, dünya çapında artan hasta sayısı kadar yüksek değildir. Hızla artan kanser vakaları, nükleer tıpta tanı ve tedavi amaçlı kullanılan radyofarmasötiklerin önemini arttırmıştır. TAEK 2018 sonu kayıtlarına göre; Ankara’da 4, İstanbul’da 3, Kocaeli’ de 3, İzmir’de 2 ve Adana’da 1 olmak üzere toplam 13 adet radyofarmasötik üretimi yapan tesis ve nükleer tıp laboratuarlarında 591 adet cihaz bulunduğu da kayıtlara geçen veriler arasındadır. Radyofarmasötiklerin nükleer tıpta kullanılabilmesi için siklotronda üretilen radyoizotopların, maksimum verimlilik ve saflıkta üretilmesinin sağlanması önemli bir etkendir. Radyonüklid tedavi uygulamalarının her geçen gün giderek artması sonucunda, tedavi etkinliğinin arttırılması ve bu esnada radyasyon güvenliğinin sağlanabilmesi için kişiye özel dozimetrik uygulamalar büyük önem oluşturmaktadır. Kanser tedavisinde kullanılan lokal (cerrahi, radyoterapi ve lokal kemoterapi) veya sistemik (kemoterapi) tedavi yaklaşımlarından farklı olarak Nükleer Tıp, kanser tedavisinde hedefe yönlendirilmiş sistemik tedavi yaklaşımını kullanmaktadır. Bu tedavilerde amaç, hedef hücrelerde radyasyon etkisine bağlı sitotoksik etki (hücre ölümü) oluşturulurken, hedef hücreleri çevreleyen dokularda hücre hasarını mümkün olan en az seviyede tutmak ve vücudun geri kalan kısımlarını radyasyonun zararlı etkilerinden korumaktır. Nükleer Tıp bölümünde; kalp, böbrek, akciğer, tiroid, karaciğer ve beyin gibi organların çalışma durumunu, anatomisini, fizyolojisini ve patolojisini göstermek için birbirinden farklı görüntüleme ilaçları (radyofarmasötik) ve farklı özelliklerde kameralar (PET/BT, Gama kameralar, SPECT/BT…) kullanılmaktadır. Tıbbi hızlandırıcılarda GEANT 4’ün hadronik çarpışma simulasyonları ile YCInIIGaCuFTcm 861111112412367641899 ,,,,,,,, ’ nın radyoizotop üretim verimlilikleri araştırıldı. Güncel üretim parametreleri dikkate alındı ve Q değeri, tesir kesiti, üretim enerjisi ve ışınlama verimi gibi parametreler için optimum değerler hesaplandı. Bu çalışma aynı zamanda bölgedeki radyonüklid üretimine ışık tutmayı amaçlamaktadır