ÇOCUKLUK DÖNEMİ BAĞLANMA STİLLERİYLE YETİŞKİNLİK DÖNEMİ İLETİŞİM BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bireyin hayata başladığı andan itibaren kurduğu etkileşimler yaşamı boyunca nasıl bir birey olacağında etkin rol oynar. Bebeğin ihtiyacı olduğu anda özellikle anne veya bakımveren ebeveyni tarafından nasıl tepki ile karşılandığı oldukça önemlidir. Çünkü bu etkileşim hayatı algılama biçiminde önemli rol oynar. Bu araştırmada “Çocukluk Dönemi Bağlanma Stillerinin Yetişkin İletişimine Etkisi’’ incelenmiştir. Cinsiyet, medeni durum, anne ve babanın eğitim düzeyi ile iletişim uyum düzeyi arasındaki ilişki detaylarıyla ele alınmıştır. Bağlanma stillerinin iletişim şekline etkisine bakılmıştır. Araştırmada bağlanma stilleri ile ilgili veriler Brennan ve arkadaşları tarafından 1998 yılında geliştirilen“Yakın İlişkilerde Yaşantılar Ölçeği’’ kullanılarak toplanmıştır. Bireyler arası iletişim şeklini saptamak için ise Ersanlı ve Balcı’nın 1998 yılında geliştirdiği“İletişim Becerileri Envanteri’’ kullanılmıştır. Araştırmaya 22-45 yaş arasında 213 kadın, 111 erkek olmak üzere toplam 324 lisans mezunu birey katılmıştır. Bu araştırma sonucunda, bağlanma stili ile iletişim şekli arasında bir ilişki olduğu ortaya konmuştur. Çocukluk döneminde oluşan bağlanma stillerinin, bireylerin yetişkinlik dönemlerinde kurduğu ilişkilerde de önemli rolü olduğunu gösteren birçok çalışma bulunmaktadır. Bağlanma kuramına bakıldığında, bağlanma ilişkilerinde ebeveynlere ya da bakım verenlere karşılık hissedilen özellikle güvenlik duygusunun, çocuğun etrafını keşfetmesi ya da yaşam deneyimleri sırasında ortaya çıkabilecek belirsizlik, tehdit gibi durumlardan kendisini koruyarak yatıştırabileceği güvenlik üssü görevi gördüğü görülmektedir. Bu açıdan bakıldığında bağlanma stillerinin bireyin kendisine has birçok olguyu etkilediği ortaya konulmuştur. Yetişkinlerin bağlanma stilleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkiye baktığımızda, kaygılı bağlanma ve kaçınmacı bağlanma ile zihinsel beceriler arasında negatif yönlü bir ilişki varken, güvenli bağlanma ile zihinsel beceriler arasında ise pozitif yönlü bir ilişkinin olduğu görülmektedir. Araştırmaya göre çocukluk dönemi güvensiz bağlanma stilleri ve problem çözme becerilerindeki zayıflık kişinin özel, sosyal ve iş yaşamında problemlere yol açmaktadır. Çocukluk dönemi bağlanma stili ile temelde ilişkili olan yetişkinlik dönemi ilişkilerdeki davranışlar üzerinden iletişim şeklinin açıklanması bu araştırmanın en önemli çıktılarındandır. Çocukluk dönemi bağlanma stili, yetişkinlik döneminde oluşacak özel-iş hayatındaki tutumları, yakın ilişkileri ve kendilik algısı ile ilgili birçok veriye ulaşılmayı sağlayabilmektedir.