GÜRÜLTÜNÜN YAŞLARA GÖRE KONUŞMAYI ANLAMA VE BİLİŞSEL BECERİLER ÜZERİNE ETKİSİ

Abstract

Amaç: Çalışmamızda normal işiten genç ve yaşlı bireylerde, gürültüde konuşmayı anlama performansını belirlemek, kısa süreli bellek (KSB) ve çalışma belleği (ÇB) fonksiyonunu yenilikçi bir yaklaşımla gürültülü ortamda değerlendirmek amaçlanmıştır. Ayrıca gürültüde konuşmayı anlama performansı ile gürültüde bilişsel beceriler arasındaki ilişki incelenmiştir. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 18-40 yaşları arasında 25 genç ve 55-70 yaşları arasında 21 yaşlı yetişkin olmak üzere toplam 46 birey dahil edilmiştir. Bireylerin gürültüde konuşmayı anlama performansı Türkçe Matriks Testi (TMT) ile, KSB kapasitesi sayı dizisi görevi ile, ÇB kapasitesi ters sayı dizisi görevi ile değerlendirilmiştir. Bilişsel testler sessiz ve gürültülü (0 SGO) ortamda uygulanarak gruplar içinde incelenmiştir. Tüm testler gruplar arasında karşılaştırılmıştır. Ayrıca genç ve yaşlı gruplarda TMT ve bilişsel testler arasında korelasyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Genç grupta KSB ve ÇB testlerinde gürültüde daha düşük sonuçlar elde edilmiş ancak sessizlik (6.04 ± 0.88, 5.04 ± 1.13) ve gürültülü (5.84 ± 1.06, 4.96 ± 1.09) ortamlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir (p>0,05). Yaşlı grupta KSB ve ÇB testlerinde gürültüde düşük sonuçlar elde edilmiş, sessizlik (4.71 ± 0.56, 3.52 ± 0.92) ve gürültülü (3.85 ± 0.72, 3.14 ± 0.85) ortamlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmüştür (p<0,05). Yaşlı grupta TMT sonucu (-4.74 ± 0.53) ve her iki dinleme koşulunda KSB (4.71 ± 0.56, 3.85 ± 0.72) ve ÇB (3.52 ± 0.92, 3.14 ± 0.85) testleri genç gruba (TMT:-7.06 ± 0.96; KSB: 6.04 ± 0.88, 5.84 ± 1.06; ÇB: 5.04 ± 1.13, 4.96 ± 1.09) göre düşük bulunmuş, istatistiksel olarak anlamlı bir fark elde edilmiştir (p<0,05). Genç grupta TMT ile KSB ve ÇB arasında ilişki gözlenmezken (p>0,05); yaşlı grupta TMT ile sessiz ortamda ve gürültülü ortamda uygulanan KSB sonuçları arasında orta şiddette negatif yönde ilişki gözlenmiştir (p<0,05). Sonuç: Genç bireylerin KSB ve ÇB kapasitesinin gürültüden etkilenmediği; yaşlı bireylerde gürültüden etkilendiği saptanmıştır. Yaşlı grubun KSB ve ÇB kapasitesi, her iki ortamda da genç gruba göre düşük olarak bulunmuştur. Yaşlı grupta sessiz ortamda KSB ve ÇB arasında korelasyon elde edilmiş, gürültülü ortamda korelasyon kaybolmuştur. Genç grupta TMT ile KSB ve ÇB arasında korelasyon gözlenmemiş; yaşlı grupta TMT ile KSB arasında korelasyon olduğu, ÇB ile korelasyon olmadığı saptanmıştır.