FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENLERİNİN PEDAGOJİK-EPİSTEMOLOJİK İNANÇ SİSTEMLERİNİN SINIF İÇİ PRATİKLERİNE VE SINIF YÖNETİMİ ALGILARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu çalışma, öğretimsel yaklaşımlar (öğrenen merkezli ve öğretmen merkezli) bağlamında fen bilimleri öğretmenlerinin pedagojik (öğrenme/öğretmeye yönelik) inançlarını, epistemolojik (bilgiye yönelik) inançlarını ve bu inançların sınıf yönetimi pratiklerine yansıma durumlarını incelemiştir. Bu araştırmada nicel ve nitel veri sağlayan ölçekler ile veriler toplanmış, veri analizi yorumlayıcı ve tümevarımcı biçimde yapılmıştır. 113 Fen bilimleri öğretmeninin katılımıyla gerçekleştirilen bu çalışmada öğretmenlerin öğrenme-öğretmeye ilişkin pedagojik ve epistemolojik inançlarının düzeyi, çeşitli değişkenlere göre değişimi ve varsa aralarındaki korelasyonel ilişkinin düzey ve anlamlılığına yönelik nicel analiz bulguları sunulmuştur. Çalışma nitel araştırma perspektifinde, bir durum çalışması olarak gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla, öğretmenlerin pedagojik-epistemolojik inançları ve sınıf yönetimi pratiklerine yönelik derinlemesine bir anlayış elde etmek amacıyla seçilmiş katılımcılar ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler yoluyla toplanan verileri desteklemek adına metaforik akıl yürütme formu ile ikincil veriler de toplanmıştır. Görüşme sorularına verilen cevapların analizinde, katılımcı öğretmenlerin öğrenme/öğretmeye yönelik pedagojik inançları ve epistemolojik inançları ile sınıf yönetimi pratiklerinde ciddi derecede paralellik olduğu ortaya çıkmıştır. Böylece fen bilimleri öğretmenlerinin ders içerisinde uyguladıkları sınıf yönetimi yaklaşımlarının öğretimsel inanç sistemlerinden etkilendiği ve buna göre şekillendiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada, esas itibariyle, fen bilimleri öğretmenlerinin sınıf yönetimi pratiklerinin temel belirleyicisi, onların öğrenme-öğretme ve bilgi olgusunu nasıl algıladıkları ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla bu bağlamda, öğretmen eğitimi adına çeşitli önerilerde bulunulmuştur.