GRAFİK TASARIMININ GELENEKSEL KİTAP SANATLARIYLA İLİŞKİLERİ

Abstract

Grafik Tasarım'ın iki temel unsuru olan tipografik ve görsel öğeler, zaman içinde insanoğlu tarafından geliştirilerek, kitaplarda yer almıştır. Mağara duvarlarında başlayan, kalıcı görsel ve yazıların bulunduğu ilk örnekler, grafik tasarım da; kitaplar sayesinde taşınabilirlik ve kolay saklanıp, korunabilme özelliği kazanmıştır.

İlk örnekleri tipografik unsurlar kullanılarak hazırlanmış, daha sonra gelişen teknik ve malzemeler ile görsellerinde bulunduğu kitaplar oluşmuş, gelişerek günümüz kitaplarına dönüşmüştür.

Kitaplar hem fiziki olarak, hem içerik olarak, evrim niteliğinde zaman içinde değişimlere uğramıştır. Önceleri taşlara, kil tabletlere, ağaç kabuklarına, bitki yapraklarına yazılıp, rulolar ve tomarlar halinde oluşturuluyorken, daha sonra dikilerek, ciltler haline dönüştürüp, günümüze kadar ulaşmıştır. İnsanlığın gelişimi açısından, tasarımlarıyla bu sanat eserleri önemli bir yere sahip olmuştur. Teknolojinin olmadığı dönemlerde, bilgi akışı, nesiller boyu kitaplar ve insanların birbirine anlatması (söylem, sözlü edebiyat) yöntemleri ile sağlanmıştır. Böylece bilginin kalıcılığı yalnızca kitaplar ve yazılı eserler ile sağlanmıştır.

Kitaplar, her toplumda farklı karakter özellikleri kazanmıştır. Her toplum kendi gelenek ve kültür özelliklerini barındıran kitap tasarımları, süsleme teknikleri oluşturmaya, görsel anlatımları kullanmaya başlamıştır. Böylece el yazımıyla oluşturulan kitaplar sanat eseri niteliğine bürünmüştür. Kitaplar ve onları hazırlayan dönemin grafik tasarımcıları, sanatçılar da oluşmuştur. Hiçbir el yazması barındırdığı bilgi dışında, kopyalansa bile, hiçbir zaman aynı olamamıştır. Bu özellikte el yazmalarına sanat eseri denilmesinin nedenlerindendir.

Günümüzde kolay erişebildiğimiz, çantamızda bile gezdirdiğimiz, gelişen teknoloji sayesinde, sayfalarına dokunmadan, cep telefonlarımızdan bile erişmekteyiz