CAM SEKTÖRÜNDE ERGONOMĠ: BĠR CAM FABRĠKASINDA ERGONOMĠK KOġULLARIN ĠNCELENMESĠ

Abstract

Bilgi teknolojilerinin geliĢiminin hızla arttığı bu dönemde eğitimden sağlığa, kültürden turizme kadar birçok alanda teknolojinin kullanıldığı aĢikârdır. Teknoloji üretim, insan ve makine etkileĢimine paralel bir ivmede ilerlemektedir. Ergonomi ise son yıllarda daha da öne çıkan, önemi giderek artan, üretim-insan- makine etkileĢimini dikkate alarak yapılan çalıĢmaların daha verimli hale getirilmesinde ana unsur olmuĢtur. Ergonomi insan sağlığının ön planda tutularak verimliliğin arttırılması noktasında önemli bir etken olduğu, herkes tarafından kabul edilmiĢ gerçekliktir.

Bu tez çalıĢmasında; cam fabrikasında mevcut ergonomik koĢullar incelenerek, çalıĢma ortamlarındaki ergonomi koĢulların çalıĢan sağlığı ve iĢ verimliliklerine etkilerinin tespit edilmesi amaçlanmıĢtır. Tezin birinci bölümünde, giriĢ yapılmıĢ ve tezin amacı anlatılmıĢtır. Ġkinci bölümde; iĢ sağlığı ve güvenliğinde ergonominin tanımı yapılmıĢ, tarihsel geliĢiminden bahsedilmiĢ, ergonomi üzerine yapılan literatür incelenerek özetlenmiĢ, ergonominin amaçları ve ilgilendiği konular, ergonomide bilimsel ve teknolojik kavramlar hakkında bilgi verilmiĢ, ergonomik risk faktörleri, iĢ sağlığı ve güvenliğinde ergonomi ve önemi, mesleki kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları ve ergonomi ile iliĢkisi irdelenmiĢ ve Ülkemizdeki durum değerlendirilmiĢtir. Bu tez çalıĢmasının üçüncü bölümünde ergonomik risklerin kontrolü ve ergonomik risk değerlendirmesi ile ergonomik risk değerlendirme yöntemleri hakkında bilgi verilmiĢtir. Bu çalıĢmada kullanılan yöntem olan REBA yöntemi detaylı incelenmiĢtir. Tezin dördüncü bölümünde cam fabrikasında yapılan uygulamalar anlatılmıĢtır. Bu kapsamda; cam fabrikasının farklı birimlerinde görev yapan personelin çalıĢma pozisyonlarına iliĢkin ergonomik analizler yapılmıĢ ve riskleri değerlendirilmiĢtir. Bu hususta, uygulamada yaygın bir Ģekilde kullanılan ergonomik risk değerlendirme yöntemlerinden biri olan REBA yöntemi kullanılmıĢtır. Elde edilen bulgular ve birimler arasındaki iliĢkiler incelenirken iĢ yükü, Vücut Kitle Ġndeksi (VKĠ), boy, cinsiyet, yaĢ, eğitim durumu ve tecrübe gibi faktörler de ele alınmıĢtır. Teorik olarak doküman analizi yapılmıĢ olup, saha v

çalıĢmalarında risk değerlendirmesi, gözlem metotlarından, çalıĢanların sağlık kayıtlarından ve ergonomik koĢullar kaynaklı kas-iskelet sistemi kaynaklı yakınmalarından yararlanılmıĢtır. Kesitsel tarama, katılımcılardan verileri tek seferde toplanarak durum belirlemesinin yapıldığı, sağlık kayıtlarının incelendiği betimsel bir tarama araĢtırması yapılmıĢtır. Sonuç olarak, yapılan bu araĢtırmada ergonomik koĢullara uygun çalıĢmanın çalıĢan sağlığına ve fabrikanın verimliğine olumlu etkileri gözlemlenmiĢtir. Ergonomik koĢulların ve ergonomik iĢyeri düzenlenmesi uygulamalarının, çalıĢanların ergonomik kuralları dikkate alarak çalıĢmalarının ne kadar önemli olduğu, çalıĢan sağlığına ve iĢ verimliliğine olan olumlu etkisi ortaya konmuĢtur.