İ.B.B.Ş.T’NİN MİLENYUM SONRASI YAPTIĞI YERLİ OYUNLARDA GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU UNSURLARI KULLANIMI

Abstract

Türk geleneksel tiyatrosu asırlar boyunca dünya tiyatro literatürü açısından önem arz eden örnekleri ile bugünkü yaşadığımız coğrafya sınırlarında belli bir kültürün birikimiyle oluşmuş türlerden oluşan bir manzumeye verilen isimdir. En etkili örnekleri Tanzimat öncesi görülmesi ile birlikte icra edildiği zaman diliminde halk içinde kendisine büyük bir karşılık bulmuştur. Daha sonraları değişen siyasi ve felsefi ortam nedeniyle gelişim grafiğinde bir düşüş yaşamış ve en sonunda temsilleri yok denecek kadar az bir sayıya gerilemiştir. Günümüzde ise yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır. Türk geleneksel tiyatrosu günümüz tiyatrosu için önem arz eden konudur. Aynı İtalyanların “Commedia Del Arte” İspanyolların “Auto” oyunları gibi kült olmuş tiyatro türlerine sahip olan Türk geleneksel tiyatrosunun bugünkü Türk tiyatrosuna yansımaları mevcuttur. Bu yansımalar Türk geleneksel tiyatrosunun hala bir şekilde yaşadığı ya da yaşatılmaya çalışıldığının bir habercisi olabilme özelliği taşımaktadır. İstanbul Büyükşehir Belediyeleri Şehir Tiyatroları kuruluşundan itibaren batı formunda tiyatro üzerine kurulu bir tiyatro anlayışını benimsemektedir. Her ne kadar bugüne kadar geldiği zamansal yolculukta bazı dönemlerde ara ara Türk geleneksel tiyatrosu örnekleri sergilemek istese de bir bütün itibari ile batı formunda tiyatroyu benimseyerek ilerlemiştir. Bu sergilediği örneklerle dünya ülkelerine de turneler düzenlemektedir. Bu kurum içerisinde çalışan yönetmen, oyuncu olarak geleneksel dönemin sonlarına yetişmiş usta sayılabilecek kişiler tarafından Türk geleneksel tiyatrosu unsurları kullanılmaktadır. Bulunan Türk geleneksel tiyatrosuna ait unsurların İstanbul Büyükşehir Tiyatrolarının milenyum sonrası yapmış olduğu yerli oyunlarında kullanımı araştırılmıştır. Bu araştırma sonucu ortaya çıkan oyun içerisindeki Türk geleneksel tiyatrosuna ait unsurların çağdaş batı formunda sahnelemenin içindeki kullanımları tespit edilerek sıralanmıştır.