NAR ÇEKİRDEK YAĞININ EKSTRAKSİYONU VE ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'de ticari boyutta yetiştirilen Adıyaman, Antalya, Finike, Kilis yörelerine ait nar çeşitleri ile Hicaz ve Ekşilik cinsine ait hasat olgunluğundaki meyvelerin çekirdek oranları, dane oranları ile çekirdek yağı verimleri, yağ asitleri kompozisyonu ile bazı kimyasal ve fiziksel özellikleri ayrıca Adana yöresine ait kurutulmuş nar çekirdeği incelendi, çekirdek yağının da benzer özellikleri araştırıldı. Araştırma kapsamında incelenen nar çeşitlerinin dane oranları %50.14 ile %73.7, çekirdek oranları % 12.1 ile %22.6 arasında değişim gösterdi. Örneklerin çeşitlere göre yağ içerikleri kuru madde üzerinden %11.6-16.4 arasında değişim göstermiş olup, Adana yöresine ait kurutulmuş nar çekirdeğinde ise yağ içeriği %18 olarak tespit edildi. Nar çekirdek yağlarının kırılma indisi 1.502-1.519 aralığında olduğu tespit edildi. Nar çekirdek yağı miktarı tespit edilirken Soxhlet ektraksiyonu yöntemi kullanıldı ayrıca ekstraksiyonda kullanılan çözücü cinsinin yağ verimi üzerine etkisi araştırıldı. Adana yöresine ait kurutulmuş nar çekirdek yağı ektraksiyonunda çözücü olarak Hexan, Petrol eteri ve Dietil eter kullanıldı, yağ verimi sırasıyla %18, %14.7 ve %19.9 olarak belirlendi. Nar çekirdek yağı örneklerinin yağ asitleri kompozisyonu gaz kromatografisi ile analiz edildi. Çalışmada kullanılan nar çekirdek yağında doymuş yağ asitlerinden stearik, palmitik, araşidik ve behenik asit; doymamış yağ asitlerinden ise linoleik, oleik ve punikik asit, toplamda yedi adet yağ asidi tanımlandı. Çekirdek yağlarında doymuş yağ asitlerinden palmitik, stearik, araşidik ve behenik asit sırasıyla %3.26-5.25, %1.75-2.48, %0.4- 0.69, %0.05-0.12 değerleri arasında tespit edildi. Nar çekirdek yağında bulunan doymamış yağ asitlerinden oleik, linoleik ve punikik asit içerikleri de sırasıyla %3.9-12.89, %4.05-7.93, %68.45-83.84 arasında değişim gösterdi. Çalışma bulguları çekirdek verimi ve dane oranı en yüksek çeşidin Kilis narı, çekirdek yağı açısından en zengin çeşidin taze narda Hicaz, toplam doymamış yağ asidi miktarı en fazla olan çeşidin Ekşilik, en düşük çeşidin ise Adana narı olduğunu, ekstraksiyonda kullanılan farklı çözücülerin yağ verimi üzerinde etkisi olduğunu gösterdi.