YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE MUALLİM NACİ'NİN "ÖMER'İN ÇOCUKLUĞU" ADLI ANISININ B1 SEVİYESİNE UYARLANMASI VE OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİSİNE ETKİSİ

Abstract

Yabancı dil öğretiminde okuma becerisinin geliştirilmesi amacı ile kullanılan metinler eğitim ve öğretimin bir parçasıdır. Metinler vasıtası ile dilin söz varlığını, kurallarını ve düşünce yapısını görürüz. Fakat dil öğrenimine aracılık eden metinlerin özgün hâli ile mi, uyarlanmış hâli ile mi öğrenciye sunulması konusu uzmanların görüş birliğine varamadığı konulardandır. Bazı uzmanlar, yabancı/ikinci dil öğrenenlere özgün metinlerin verilmesinin öğrenciyi dilin doğal ortamına katacağını ifade ederken bazı uzmanlar ise anlaşılmayan metinlerin öğrencide hedef dile karşı dil öğrenme motivasyonunu azaltacağını ileri sürmüşlerdir. Bundan dolayı yabancı/ikinci dil öğreniminde uyarlanmış metinlerin kullanılmasının daha uygun olacağı önerisinde bulunmuşlardır. Bu görüşlerden hareketle özgün metinlerin Avrupa Dil Portfolyosu kazanımlarına göre seviyelendirilip düzeylere göre uyarlanması gerekliliğinin hissedilmesi, çalışmanın önemini ortaya koymaktır. Mevcut çalışmanın amacı yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde uyarlanmış metin kullanımının öğrencilerin okuduğunu anlama başarısına etkisini ölçmektir. Muallim Naci’nin “Ömer’in Çocukluğu” isimli anı türündeki eser, metin değiştirim ilkelerinden koruma, silme, genişletme, sözcüksel değiştirme ve sözdizimsel değiştirme teknikleri kullanılarak B1 seviyesine uyarlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma desenlerinden yarı deneysel model kullanılmıştır. Diller İçin Avrupa Ortak Başvuru Metni incelenmiş olup İstanbul Üniversitesi Yeni İstanbul Yabancılar İçin Türkçe B1 seviyesi Ders Kitabı’ndaki B1 seviyesi dil bilgisi yapıları ve söz varlıkları esas alınmıştır. Yarı deneysel modelin kullanıldığı çalışmada İstanbul’da bir vakıf üniversitesinde öğrenim gören B1 seviyesindeki 10 öğrenciye metnin özgün hâli, yine aynı seviyedeki diğer 14 öğrenciye de metnin uyarlanmış hâli okutulmuş ardından öğrencilerden metnin sonundaki okuduğunu anlamaya yönelik sorulara yanıt verilmesi istenmiştir. Öğrencilerin test sonucunda aldığı puanlar SPSS ile analiz edilmiştir. Alınan sonuçlar, deney grubunun viii kontrol grubuna kıyasla daha başarılı olduğunu göstermiştir. Uyarlanmış metne ve uyarlanmamış metne göre okuduğunu anlama başarı testinin gruplar arasındaki farkının anlamlı olup olmadığını test etmek için non-parametrik Mann Whitney-U testi yapılmıştır. Gruplar arasında istatistiksel açıdan p<0.05 düzeyinde deney grubu lehine anlamlı bir farklılık saptanmıştır.