FARKLI DİSİPLİNLERDEN GELEN SANATÇILARIN SEÇİLİ İŞLERİ BAĞLAMINDA 2000 SONRASI TÜRK PERFORMANS SANATINA BAKIŞ

Abstract

Farklı disiplinlerden gelen sanatçıların işlerinin, üretimlerinin 2000’li yıllar sonrası Türk performans sanatçılarının işlerine nasıl yansıdığı ve değişerek dönüşüm gösterdiğinin incelendiği bu tez çalışmasında, performans sanatının 2000 sonrası Türk performans sanatı içerisindeki gelişmelerine açıklık getirebilmek amaç edinilmiştir. Performans sanatının nasıl ortaya çıkmış olduğuna dair süreçler incelenmiş olup geçirmiş olduğu değişimler anlatılmıştır. Performans sanatı 1960’lı yıllar itibarı ile ortaya çıkan, izleyicinin önünde canlı bir şekilde gerçekleştirilen bir sanat biçimi olmuştur Disiplinlerarası olması özelliği ile dikkat çeken performans sanatı, içerisinde birçok düşünce, felsefe ve ideolojiyi barındırmaktadır. Tarihi açıdan bakıldığında, performans sanatının ilk örneklerine 1900’lü yıllar itibarı ille Fütürizm akımının önderliğinde gerçekleşen “Fütürist Akşamlar” da rastlanmış olup devamında ise Dadaizm hareketinde Cabaret Voltaire’de sahnelenen şiir, müzik, dans gibi teatral etkinlikler ile kendine yer bulmuştur. Performans, kavram olarak ‘performative’ ilk olarak 1955 yılında John L. Austin tarafından kullanılmıştır. Performans sanatı, sanatçının arzularını, tutkularını, öfkesi, siyasi düşüncesi gibi konuları bedeni aracılığıyla seyirciye aktardığı bir sanattır. Batı’da başlamış olan performans sanatı, Türkiye’de 1990’lı yıllar itibarı ile Adnan Çoker ve öğrencilerinin önderliğinde yapılan çalışmalar doğrultusunda etkilerini göstermeye başlamıştır. 2000 öncesi 1990’lı yıllar ile başlayarak Türkiye’de performans sanatının Batı’dan gelen düşünceler ve üretimler doğrultusunda yapılan çalışmalar ve Türk performans sanatında nasıl bir bellek oluşturduğuna dair incele ve araştırmalara tez içerisinde değinilmektedir.