İSTANBUL’DA TOPLANAN ÇİĞ MİDYE NUMUNELERİNDE MİKROPLASTİK KİRLİLİĞİNİN ARAŞTIRILMASI

Abstract

Günümüzde, plastik malzemeler günlük hayatımızın her alanında kullanılmaktadır. Faydaları yadsınamaz olsa da plastik malzemelerin yaygın olarak kullanılması, çevrede birikmelerinin kaçınılmaz sonucuna yol açacaktır. Küresel plastik üretiminin şu anda yılda 320 milyon tonu aştığı, bunun %40'ından fazlasının tek kullanımlık ambalaj olarak kullanıldığı ve bunun sonucunda plastik atıklara neden olduğu tahmin edilmektedir. Buna ek olarak, plastik üretiminin önümüzdeki gelecekte artmaya devam etmesi ve 2025 yılına kadar üretim seviyelerinin iki katına çıkması beklenmektedir. Plastik atıkların küçük bir bölümünün geri dönüşümle ortadan kaldırılmasına rağmen, çoğu çöplüklerde son bulmakta ve orada parçalanmaları birkaç yüz yıl sürebilmektedir. Mikroplastikler, en büyük boyut ölçüsü 5 mm veya daha az olan plastik parçacıklar; nanoplastikler de en uzun boyutsal ölçüsü 100 nanometre (nm) veya daha az olan plastik parçacıklar olarak tanımlanmaktadır. Birincil mikro ve nanoplastikler, belirtilen boyut aralığında üretilen plastik maddelerdir. İkincil mikro- ve nanoplastikler ise daha büyük plastik parçaların bozulması ve parçalanmasının sonucunda ortaya çıkan parçacıklardır. Bu çalışmada İstanbul kıyılarından toplanan midyelerde mikroplastik kirlilik düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Midye örnekleri İstanbul'un Sarıyer ilçesinde bulunan midye satış yerlerinden alınmıştır. Numune baz muamelesi için %10 KOH protokolü kullanılmıştır. Elde edilen mikroplastiklerin polimer türü ATR FTIR yöntemi kullanarak doğrulanmıştır. Analiz edilen 30 alt-numuneden 22’si (%73,33) mikroplastik içerdiği ıspatlanmıştır. 30 alt-numunede toplam 60 mikroplastik tespit edilmiştir. Midye gram başına mikroplastik kirlilik düzeyi 0,13 parçacık, adet başına ise 0,5 parçacık olarak hesaplanmıştır. En yaygın saptanan mikroplastik polimer türü poliamit (PA) %38,33 olmuştur. Filmler (%43,33) en çok rastlanan mikroplastik şekli, <1000 μm en çok rastlanan boyut grubu olduğu bulunmuştur. Bu çalışma sonuçları İstanbul Boğazı'nda mikroplastik kontaminasyonunun yaygın olduğunu

doğrulamaktadır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar çok yüksek olmasa da dünya çapında sürekli artan plastik üretimi ve kirlilik seviyeleri göz önünde bulundurulduğunda, durumun gelecekte daha da kötü olabileceğine inanılmaktadır